Paustovski weet hoop te houden
[Recensie] Het vierde deel van Konstantin Paustovski’s autobiografie speelt zich bijna helemaal af in Odessa rond 1920. De stad is geblokkeerd en de mensen kunnen geen kant op. Ze lijden honger en kou. Maar terugkijkend weet Paustovski vooral de mooie momenten te herinneren.
“De tijd heeft van vroegere zorgen en noden reeds lang de scherpe kantjes afgeslepen. Het geheugen keert er slechts met tegenzin naar terug en geeft de voorkeur aan de gelukkige herinneringen van het verleden met zijn schaarse vrolijke momenten, die in de loop van de jaren hun volle omvang en betekenis hebben gekregen. Tyfus noch honger, ons ijzige kamertje noch de totale onzekerheid over de dag van morgen heeft ons geloof in een gelukkig lot voor ons volk kapot kunnen maken.”
Als jonge man weet hij door de ellende heen hoop te houden. Zo komt hij aan een baan bij de Morjak, een krant voor zeelieden. En daar gaat het grootste deel van De tijd van de grote verwachtingen over, want onder zijn collega’s zijn nogal wat bijzondere journalisten. Het is een beetje saai en sommige stukjes lees ik wat vluchtiger. Toch merk ik dat het lezen vlotter gaat dan bij het vorige deel. Blijkbaar is mijn leven in een iets rustiger vaarwater gekomen en kan ik me weer wat beter concentreren. De zinnen van Paustovski blijven mooi en ik ben weer erg onder de indruk van de vertaling van Wim Hartog. Zijn woordkeus past heel goed bij de sfeer van die tijd en ik denk af en toe: hoe komt hij erop! Dan gaat het bijvoorbeeld over gribussen, vlerken, kornuiten, bevroeden, een oplawaai, geraaskal of iets is onverdroten. Bovendien heeft hij de poëzieregels die af en toe voorkomen op rijm vertaald.
Pas helemaal aan het einde wordt het pas weer echt spannend, als Paustovski Odessa verlaat op een gammel schip. Op zee overleeft hij ternauwernood een vreselijke storm die dagenlang duurt. In het vijfde deel schijnt hij weer flink te gaan rondreizen, dus daar kijk ik toch naar uit, ondanks dat dit deel me wat tegenvalt.
—
Eerder verschenen op Lalagè leest
