Over helden en lafaards
[Signalering] Op 14 april 2012 was het precies 100 jaar geleden dat de Titanic, nog geen twee weken na haar tewaterlating, tegen een ijsberg voer. Ruim tweeënhalf uur later was het gigantische cruiseschip, met aan boord 2223 mensen, in zijn geheel gezonken. Meer dan 1500 van hen vonden de dood in de ijskoude oceaan.
Het zijn echter niet deze kille cijfers waardoor deze dramatische ondergang ook een eeuw na dato nog steeds tot de verbeelding spreekt. Historische gebeurtenissen blijven voortleven door de verhalen die erover (door)verteld worden; verhalen die soms met de feiten aan de haal gaan maar soms ook niet veel meer dan de feiten nodig hebben om je te verbijsteren of te ontroeren.
Een geslaagde proeve van zo’n vertelling is het boek van Martin van Neck over de scheepsramp aller scheepsrampen. Aan de hand van de wederwaardigheden van enkele bemanningsleden en passagiers brengt de auteur die fatale aprilnacht opnieuw tot leven. Zonder enige opsmuk – maar daardoor des te treffender – verhaalt hij over de uitkijk Frederick Fleet, die het zonder verrekijker moest stellen, over de marconist Phillips die tot het bittere eind noodsignalen bleef seinen, over het legendarische scheepsorkestje dat maar door bleef spelen en over de ‘unsinkable Molly Brown’, die de heldin werd van reddingsboot nr.6.
Het verhaal van de Titanic leeft voort in een veelvoud aan persoonlijke verhalen – van omgekomenen en geredden, van helden en lafaards, van armelui en rijkaards, van gelukkig toeval en fatale vergissing, van liefde en dood. Dat je bij het vertellen daarvan niets hoeft te verzinnen om de lezer in de greep te houden, Van Neck levert het bewijs.
—
Eerder verschenen op Intermediair
