"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De vreemdelinge en de oude premiejager

Dinsdag, 31 augustus, 2021

Geschreven door: David Westling
Artikel door: Jan Stoel

Op zoek naar balans in het leven

[Recensie] De jonge auteur David Westling (1988) publiceert met

In De vreemdelinge mist de vijfenveertigjarige Lorraine Washburn haar hond Max waar ze zo op gesteld is. Zonder Max twijfelt ze aan alles, is de vreugde uit haar leven verdwenen. Als bedrijfsjuriste is ze gewend om gefocust te zijn en doortastend op te treden. Haar bedrijf organiseert een bedrijfsuitje van drie dagen naar Lissabon, een stedentrip. Ze heeft er totaal geen zin in. Maar ze zet door. Haar vriendin Justine helpt haar daarbij en geeft aan dat het in Engeland regent, maar dat in Portugal de zon schijnt. “Maar evengoed zat haar hoofd overvol. Het leek – gevisualiseerd achter haar oogleden – op een gewatteerd doolhof van terugkerende en doodlopende gedachten, waarbij werk en privé waren vermengd als op een doek waarop de verf gruwelijk was uitgelopen.” Het uitje lijkt mee te vallen. Ze heeft in Marge een aardige kamergenoot. Haar leven ziet er helemaal zonnig uit als Gregori, een man van de nevenvesting van het bedrijf, haar mee vraagt op een portproeverij. Ze is dus toch de moeite waard. Maar dan komt de crisis in het verhaal (zoals het hoort in een novelle) en vindt ze zich eenzaam op straat terug, vervreemd van zichzelf, verlaten, compleet de weg kwijt. “Ze voelde paniek knabbelen aan de randen van haar zelfbeheersing.” Na deze catharsis hervindt ze zichzelf. “Ze had wel genoeg gejammerd, vond ze. De tijd was aangebroken om herstelwerkzaamheden te verrichten.”

Loodgieter Ed Brewster is vierenzestig jaar. Ook hij bevindt zich in een crisis. Het huwelijk met zijn grote liefde Sue is voorbij: “Het voelt alsof ik een vitaal deel van mezelf ben kwijtgeraakt.” Hij was volgens haar een verschrikkelijke klootzak geworden. Ed: “Om mijn hart te luchten heb ik ten slotte besloten mijn verhaal te vertellen. (…) Ik vertel het je zoals ik het heb ervaren, zonder afdekfolie of stucwerk om het netter te doen lijken.” Hij is vertrokken vanuit Manchester naar de kust van Yorkshire, naar de plek, het hotel waar hij vaak met Sue en haar ziekelijke zoon Brent kwam. Dit verhaal kent twee lijnen waarvan de ene zich afspeelt in het nu in Yorkshire en de andere via flashbacks om duidelijk te maken wat er in het leven van Ed is gebeurd, ‘hoe het zo gekomen is’. De oorzaak van de breuk met Sue ligt in het spelletje dat ze samen bedacht hebben ‘Premiejagen.’ Om de taken binnen het huis te verdelen. Voor ieder taakje dat je deed stond een aantal punten en als je een fors aantal punten had kon je het inwisselen voor iets dat je graag wilde: een avondje naar de bioscoop of de kroeg of iets anders. Maar het gaat fout als de zoon (inmiddels helemaal hersteld) het huis uitgaat en schoonmoeder die terminaal ziek is het huis inkomt. Dit laatste leidt tot enorme spanning. En als Ed dan ook nog ontslagen wordt omdat hij zich in natura heeft laten betalen is hij de regie over zijn leven kwijt. In het hotel reflecteert hij en droomt hij ervan om weer in contact met Sue te komen.

Westling weet de spanning in de verhalen goed vast te houden. Hij dringt door in wat de hoofdpersonages ten diepste bezighoudt. De vreemdelinge voelt als een toeristische trip met allerlei beschrijvingen van de gebouwen en de plekken die bezocht worden. Wanneer je beide verhalen op een andere wijze leest dan merk je dat de auteur emoties aan de plekken die bezocht worden verbindt. Een voorbeeld. Vroeger gingen Ed en Sue naar de kust. De zon scheen, hun relatie werd evenwichtiger, ze werden echte maatjes. Maar als de breuk een feit is en Ed weer in hetzelfde hotel zit regent het buiten en is er het hotel een enorme lekkage, juist in de kamer waar Sue en hij altijd logeerden. Alsof het gebouw huilt. Ook het dartsspel speelt een rol. Ed en Sue leren elkaar kennen als Sue aan het darten is. In het premiejagen kan men bijvoorbeeld de verdiende punten inwisselen als men een score van 501 bereikt (het dartsspel begint bij dat getal). Ed is fan van Phil Taylor, de man die zestien keer wereldkampioen wordt. Het spel wordt vergeleken met het leven. Als uiteindelijk Taylor verliest om de wereldtitel denkt Ed: “Ik wilde dat sommige goede dingen hetzelfde bleven. Maar blijkbaar moest alles waaraan ik in mijn leven gehecht was ten einde komen, op een onaangename manier.” Beide verhalen zetten je ook aan om op zoek te gaan naar de plekken die Lorraine bezoekt. Door goed te lezen kom je erachter in welke stad in Yorkshire Ed zich bevindt.

Boekenkrant

Meteen in het begin valt al het originele taalgebruik van Westling op. Als Lorraine door haar vriendin naar het vliegveld wordt gebracht: “De ruitenwissers van Justones Vauxhall konden het uitzicht ondanks hun ijver niet opklaren”. Westling wisselt spanning met humor af.

Westling overtuigt met deze twee gelaagde psychologische novellen geschreven. Wordt het na al die verhalen en novellen tijd voor een roman?

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles

Boeken van deze Auteur: