"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De vrouwen van Troje

Vrijdag, 28 januari, 2022

Geschreven door: Pat Barker
Artikel door: Bettina Grissen

Een mooie moderne interpretatie

[Recensie] De stilte van de vrouwen. De Trojaanse oorlog is voorbij en de Grieken hebben gewonnen. Koning Priamus van Troje is dood, neergestoken door Pyrrhus, de zoon van de grootste Griekse held Achilles. Pyrrhus heeft het probleem dat hij nooit tegen de grootsheid van zijn vader op kan, en ook nu is zijn enige aanspraak op roem dat hij een oude man heeft neergestoken en diens kleinzoontje van de toren heeft gegooid. Kortom, de positie van Pyrrhus is niet helemaal zeker in het kamp van de Grieken en hij weet dit maar al te goed. 

Om zijn macht te tonen en te laten zien wat hij kan, eist hij dan ook dat het lichaam van koning Priamus onbegraven blijft liggen, een grote belediging voor de koning en voor de goden. 

Maar de Grieken hebben een groter probleem, want de goden lijken over nog meer boos te zijn. De Grieken hadden allang op pad willen zijn, terug naar huis, beladen met buit en roem, maar een straffe wind belet de schepen om te vertrekken. Wekenlang blijft de wind doorblazen, terwijl de Grieken proberen de tijd te doden en te bedenken wat ze kunnen doen om de goden weer gunstig te stemmen. 

Briseis, eens de slavin van Achilles en nu getrouwd met een van zijn vrienden, heeft nu een andere positie. Ze is niet langer een slavin, maar een gerespecteerde getrouwde vrouw. Dit geeft haar meer vrijheid om door het kamp te lopen en te spreken met de andere vrouwen die uit Troje zijn meegevoerd.

Hereditas Nexus

Dit geeft haar een uniek perspectief op de gebeurtenissen, zoals wanneer één van de slavinnen weigert te accepteren dat koning Priamus onbegraven blijft of het huwelijk van koning Agamemnon met Cassandra of het plan om Pyrrhus te laten boeten voor zijn daden. 

Voor de Grieken zijn de vrouwen geen factor van betekenis, voor hen zijn de Trojanen dood omdat de mannen dood zijn. De vrouwen tellen niet mee, en daarmee houden ze ook geen rekening met hen. Eén moment heeft Pyrrhus het idee dat de vrouwen in het kamp een macht zijn die hij niet helemaal begrijpt, maar helemaal vatten doet hij het niet. 

De vrouwen van Trojeis een ietwat ander verhaal dan De stilte van de vrouwen. Het is kleiner, speelt zich af in een kleinere periode en gaat vooral over de spanning die oploopt als de Grieken niet kunnen afreizen. Door dit inzoomen heeft het misschien minder verhaal dan het vorige boek, maar dat het anders is, wil niet zeggen dat het niet mooi is. 

Ik vond namelijk de beklemming die men gevoeld moet hebben, goed weergegeven. De spanning die oploopt bij de Grieken die weg willen, maar ook voor de Trojaanse vrouwen die weten waar ze in het kamp aan toe zijn, maar nog maar moeten afwachten wat hun leven wordt als ze in Griekenland aankomen. 

Tegelijkertijd wordt heel mooi duidelijk dat de vrouwen die oorlogsbuit zijn geworden en hun vrijheid kwijt zijn, op bepaalde momenten toch iets in beweging kunnen zetten of invloed kunnen uitoefenen. Troje is weliswaar verwoest, maar de vrouwen zijn er nog en zij zullen meegaan naar Griekenland en via hun verhalen en kinderliedjes de geschiedenis doorgeven. 

Pat Barker heeft opnieuw een mooie moderne interpretatie geschreven van het aloude, bekende verhaal, en heeft daarmee een origineel en interessant tweeluik geschreven.

Eerder verschenen op Bettina Schrijft

Boeken van deze Auteur:

De vrouwen van Troje

De stilte van de vrouwen