Vluchteling in Brussel
[Recensie] Nabiel woont in Irak en is cellist. Hij is ervan overtuigd dat muziek mensen kan veranderen en verbinden. Als de islamisten aan de macht komen, verandert dat. De strenggelovigen roepen hem op straat toe dat hij zijn tijd moet besteden aan bidden in de moskee en dat ze die wereldse muziek niet willen horen. Op een dag slaan ze Nabiel zelfs in elkaar en ook zijn cello moet eraan geloven. Ik vind het zó erg als ik dat lees: die mooie cello kapot geschopt door een stel agressieve mannen, verschrikkelijk!
Het eerste deel van De wolkenmuzikant vind ik prachtig om te lezen. Nabiel is een dromerige man en zijn filosofieën worden mooi afgewisseld met details van het dagelijkse leven. De muziek wordt gebruikt als beeld voor de samenleving, met harmonieën en dissonanten. Richard van Leeuwen heeft het Arabisch naar vloeiend Nederlands vertaald, maar toch kan ik goed merken dat ik een verhaal uit een andere cultuur en taal zit te lezen. Dat vind ik een bijzondere ervaring. De schrijfstijl is anders. Verder wordt Nabiels gevoel niet direct benoemd. Het is wel duidelijk dat hij van slag is nadat zijn cello kapot is gemaakt, door zijn gedrag: hij blijft een halve dag in bed.
Dan raapt hij zichzelf bij elkaar en besluit dat het zo niet langer kan. Nabiel neemt een mensensmokkelaar in de arm om te vluchten naar België. In een kist met gaatjes zit hij tien dagen lang in een vrachtwagen. Dan wordt hij eruit gegooid. Hij kijkt om zich heen, ziet de vieze huizen en vraagt zich af of hij niet bedonderd is… Maar hij blijkt toch echt in Brussel te zijn, in een buurt met veel Turken en Marokkanen. Het is niet de ideale stad die hij voor ogen had. Schrijver Ali Bader is zelf ook van Irak naar Brussel gekomen en hij beschrijft beide plaatsen zeer treffend.
Met zijn vlucht worden Nabiels dromen kapotgeslagen. De sfeer van de vertelling slaat ook om. Het verhaal springt naar een tijd later. Nabiel heeft een verblijfsvergunning gekregen en hij heeft een Belgische vriendin. Hij heeft nog niet genoeg gespaard voor een nieuwe cello en werkt niet, maar zit veel in café’s om daar het geld van zijn vriendin te verdrinken. Hij is gelukkig (of is dat de roes van de alcohol), zij niet, en toch vergeeft ze hem steeds. Ik vind het een wonderlijk stel en begrijp niet zo goed wat hun bindt, maar blijkbaar is de aantrekkingskracht groot. Nabiel blijft filosoferen, maar zijn vriendin begrijpt er weinig van en de realiteit om hem heen is verre van ideaal. Geluk en pech wisselen elkaar af. Zo gaat dit boek over de schoonheid en de rauwe kanten van het leven.
—
Eerder verschenen op Lalage Leest
