Betere mensen
[Recensie] Als patiënt ben je overgeleverd aan de kennis van je arts, maar kan die arts of een andere zorgverlener ook van jou leren? Volkskrant journalist Ellen de Visser vroeg het aan ze: beschrijf één patiënt die grote invloed op je heeft gehad. Wat in de zomer van 2017 was bedoeld als een opvulling van de nieuwsluwe zomermaanden bleek een succes: nog steeds verschijnt iedere zaterdag een bijdrage van haar hand die de lezer niet onberoerd achter laat. Een groot aantal van de eerder verschenen artikelen is nu gebundeld in een bijzonder boekwerk, dat begin dit jaar is aangeboden aan Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Verpleegkundigen, cardiologen, psychiaters, internisten en oncologen: ze komen allemaal langs in korte, niet meer dan ruim twee pagina’s tellende artikelen. Stuk voor stuk zijn het ‘stukjes’ die de kwetsbaarheid tonen van de medische zorg, maar ook en vooral van hulpverlener en patiënt. Ook de huisarts die Maarten van der Weijden begeleidde tijdens de 11stedenzwemtocht vertelt zijn verhaal.
Natuurlijk is er de professionele distantie: de arts is opgeleid om te genezen en wil als de dienst erop zit ook gewoon de deur achter zich dicht kunnen trekken. Maar er zijn momenten dat het gewoon niet lukt om de ‘empathische filters’ uit te zetten, blijkt uit de verhalen.
“Wij hebben zo’n intensief contact met mensen in een bijzondere, vaak emotionele periode van hun leven dat het niet anders kan of we worden aan het denken gezet”, zo vertelt een van de geïnterviewden. Immers de patiënt – soms op de grens van leven en dood – heeft ook eigen emoties die de hulpverleners kunnen beroeren, op een ander been zetten of eigen ethisch handelen aan het wankelen brengen. “Het zou ons meer sieren ons wat vaker te verdiepen in de overtuiging van mensen”, vertelt een ander.
We zien patiënten die weten wat ze willen en vaak al eerder een diagnose stellen dan de arts zelf, maar ook patiënten die het bloed onder de nagels halen en manipulatief gedrag vertonen. Ze komen allemaal langs in dit indringende boek.
Het is geen ‘page turner’. Na twee of drie bijdragen moetje het boek met de vaak heel intieme ontboezemingen even wegleggen omdat de ervaringsverhalen soms dicht op je huid zitten. Of je zelf aan het denken zetten over je eigen omgang met arts en hulpverlener. Misschien wat al te pretentieus, maar sommige bijdragen kunnen je als patiënt zelfs een beter mens maken…
De illustraties die de bijdragen in de weekendkrant sieren ontbreken in het boek. Dat is jammer, want die bieden je de mogelijkheid verder te associëren en mediteren op de aangereikte levenslessen.
—
Eerder verschenen in Hematon Magazine
