Veel zeggen met weinig woorden
[Recensie] Je hebt schrijvers die honderden pagina’s nodig hebben om weinig te vertellen. Met Dit soort kleinigheden bewijst de Ierse Claire Keegan dat het ook anders kan. In deze novelle van 100 pagina’s (exclusief toelichting en dankbetuiging) vertelt zij een indringend verhaal dat geen opsmuk nodig heeft om een verpletterende indruk te maken.
Dit soort kleinigheden draait om Bill Furlong. Zijn moeder was zestien toen hij werd geboren, zijn vader is onbekend. De welgestelde weduwe bij wie zij werkte liet haar niet vallen en ontfermde zich over moeder en zoon. Dat had heel anders kunnen lopen, zo zal hij later moeten erkennen. Inmiddels is hij van middelbare leeftijd, heeft een kolen- en houthandel. Furlong is getrouwd en heeft maar liefst vijf dochters. Hij vertoont trekken van een midlifecrisis. Hij is weliswaar gelukkig met zijn gezin en zijn bedrijf maar hij ziet op tegen de toekomst die alleen maar meer van hetzelfde zal brengen.
Het is kerstavond, het is al een tijdje koud, winderig en hij heeft het knetterdruk met zijn handel. Hij moet nog een levering doen bij het klooster. Daar doet hij een ontdekking die hem aan het denken zet. Hetgeen hij vervolgens doet is een bevestiging van zijn menselijkheid, hoewel hij niet lijkt te beseffen wat hij daarmee mogelijk op het spel zet. Maar hij heeft er alle vertrouwen in:
“Diep in zijn dwaze hart hoopte hij niet alleen, maar geloofde hij ook daadwerkelijk dat ze het wel zouden rooien.”
Claire Keegan weet met weinig woorden het harde leven in Ierland in het midden van de jaren tachtig tot leven te wekken. De mensen hebben niet veel middelen en maken er maar het beste van. Je krijgt een scherp beeld van Bill Furlong. Door zijn achtergrond is hij op school enorm gepest, regelmatig kwam hij thuis met zijn jas onder de klodders spuug. Hij heeft het doorstaan en het lijkt hem alleen maar sterker te hebben gemaakt. Als volwassene is hij een gerespecteerd lid van de gemeenschap.
Dat het heel anders met hem had kunnen lopen dringt tot hem door op die bewuste kerstavond. Het klooster is een van de vele die in een groot deel van de twintigste eeuw ongehuwde vrouwen, veelal moeders, hebben uitgebuit onder het mom van heropvoeding. De kinderen waren handelswaar en de kloosters en andere katholieke instellingen hebben daar goed aan verdiend. Een en ander is later allemaal aan het licht gekomen. Het heeft tot 2013 geduurd voordat de Ierse regering spijt heeft betuigd.
Dat maakt van Dit soort kleinigheden een verhaal met twee gezichten. Enerzijds de monsterlijke tronie van een instituut dat alleen maar aan de buitenkant iets van moreel besef laat zien maar van binnen door en door verrot is. Anderzijds is het een verhaal van grote menselijkheid van een man die zijn zekerheden op het spel zet omdat hij tot het inzicht komt dat het hem ook heel anders had kunnen vergaan.
Keegan vertelt in een sobere stijl, bijna afstandelijk, maar wel precies en krachtig. Het resultaat is een verhaal dat je in een uurtje kunt lezen en dat je nooit meer vergeet.
—
Eerder verschenen op JKleest
