Terugzien in Kenia
[Recensie] Afrikacorrespondent Lennert Rosenberg is onderweg naar de bruiloft van zijn dochter. In de trein ontmoet hij een intrigerend meisje dat hij ook maar als dochter gaat zien, na spijtig geconstateerd te hebben dat hij toch echt te oud is voor een amoureus contact. Er is ook nog een aangenomen dochter in Kenia en gedrieën staan ze voor de titel van deze roman, die meer lagen heeft dan alleen het verhaal van de dochters.
Terwijl Lennert Rosenberg, het alter ego van auteur Ton van Reen, zich verlustigt aan het meisje in de trein, zit hij flink in het retrospectief van zijn voorbije leven, met de focus op zijn bestaan als correspondent in Afrika voor de Volkskrant. Hij is nog als zodanig werkzaam maar het zijn zijn nadagen maar hij bekijkt zijn loopbaan al met afstand. Het ontheemd zijn, bedenkt hij, is een thema voor iedereen die langer in Afrika blijft: het losgeraakt zijn van het oorspronkelijke leven en van de familie. Zijn Nederlandse vrouw, de moeder van zijn biologische dochter, heeft hij verlaten en met zijn dochter is het contact koel. Rosenberg heeft inmiddels zijn eigen familie gecreëerd in Kenia. Met zijn Afrikaanse dochter is het contact een stuk warmer, zo ook met haar moeder en met zijn vriendin.
De gelaagde roman gaat over de journalistieke loopbaan in Afrika, zowel in het verleden als het heden: er zijn grote stukken uit een artikel over albino’s waar Lennert aan werkt, er is al een opvolger voor hem naar Kenia gezonden waardoor hij in hoge mate geïrriteerd raakt en die hem feitelijk voor de voeten loopt. Er komen kopstukken voorbij die met naam en toenaam worden genoemd: hoofdredacteur van de Volkskrant Philippe Remarque, NRC correspondent Koert Lindijer.
Dan zijn er de dochters, de verschillen in het contact met hen en wat dat met hem doet. De constatering dat dochters de psychiaters van hun vaders zijn is wat dramatisch gesteld, hoewel de hoofdpersoon best een paar sessies zou kunnen gebruiken. Het treinmeisje blijkt van Joodse afkomst, evenals Lennert, en in Zwitserland worden zaken blootgelegd van Duitse Joden die naar Zwitserland gevlucht waren en daar niet al te gastvrij werden ontvangen. Dit is minder een zijspoor dan het lijkt, getuige de epiloog die meer informatie over dit onderwerp verschaft.
Ton van Reen is een gelauwerd schrijver met een flinke lijst titels op zijn naam. Bekend zijn Roomse meisjes, Een concert voor de Führer en Het Winterjaar. Hij schreef talloze artikelen over Afrika, onder andere voor de Volkskrant. Verhalen over de cultuurshock in Afrika zijn gebundeld in Weense walsen in Mombassa. Met zijn vrouw richtte hij in 1972 de Afrikaanse bibliotheek op om werk uit te geven van Afrikaanse schrijvers die in Nederland niet bekend waren, zoals Chinua Achebe en Ngugi wa Thiong’o. De Afrikaanse dochter, die werkelijk bestaat, is de hardloopster Susan Chepkemei. Ondanks het ongemak van Rosenberg, de drank, een onbegrijpelijke forel die steeds opduikt en de spaarzame humor, is het een warm boek. Van Reen heeft een geoefende pen en brengt verschillende verhaallijnen soepel bijeen. Dat is knap werk.
—
Eerder verschenen op Afrikanieuws
