"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Doggerland

Vrijdag, 1 november, 2019

Geschreven door: Ben Smith
Artikel door: Lalagè

Een toekomst in eenzaamheid

[Recensie] De jongen zit te vissen. Hij haalt allerlei afval naar boven, nooit een vis. De wind waait en ruikt zout. Het is koud. Ben Smith trekt je meteen mee in zijn verhaal, dat zich afspeelt op het substation in de Noordzee, omringd door zee en windmolens. De jongen is hier samen met de oude man. Het is hun taak om kapotte windmolens te repareren. Die vallen ten prooi aan de wind en het vocht. Roest vreet aan de palen. Als er ook maar een kiertje ontstaat, gaan de motoren en tandwielen ook roesten. De juiste reserve-onderdelen zijn niet altijd voorhanden. De opbrengst van het windmolenpark is steeds minder.

“De jongen vroeg zich vaak af of het ooit zo had gewerkt. Na jarenlang talloze rapporten te hebben gegenereerd, was het systeem nu naar de filistijnen. Het meldde dat er een probleem met de tandwielkast was, terwijl in werkelijkheid de kruimotor kapot was, of dat een generator niet werkte, terwijl het eigenlijk om verroeste pitchmotoren ging. Of het stuurde je naar een heel andere windmolen en dan moesten ze proberen uit te vinden welke windmolen wél kapot was; dan spitten ze eindeloos de rapporten door, alsof ze hoopten grip te krijgen op de verwarde gedachten van een langzaam dementerend brein.”

Je ziet hier al dat Kees Mollema een prachtige, vlekkeloze vertaling heeft afgeleverd. In een aantal verspreide korte hoofdstukken wordt de historie van dit stuk Noordzee verteld op een poëtische manier:

“Plotseling is er een grens aan de dingen. Wat gisteren vaste voet bood, is nu instabiel.”

Heaven

Maar je wilt vooral weten hoe het verder gaat met de jongen. De context wordt niet heel uitgebreid beschreven. Het is wel duidelijk dat het in de nabije toekomst speelt, waarin één bedrijf het wereldmonopolie heeft en alle winkels bezit. Ooit werkte de vader van de jongen op het substation. Toen hij verdween, moest de jongen hem opvolgen. En nu zit hij al jaren in dat gebouwtje op zee, dat net als de windmolens wordt bedreigd door wind, water en zout.

Het leven op het substation lijkt eindeloos. Eens in de paar maanden komt er een bevoorradingsboot en verder zijn de jongen en de oude man op elkaar aangewezen. De jongen lijkt er wel goed tegen te kunnen, maar langzaam ontstaan plannen om hieraan te ontsnappen. Hij is slim en handig, dus als hij aan de juiste onderdelen kan komen, zou het weleens kunnen lukken. Ik leef helemaal met hem mee. Doggerland is een geweldige leeservaring.

Eerder verschenen op Lalageleest

Doggerland