Kosmisch op de keukenstoel
[Recensie] Misschien moet je, zoals ik, wel een beetje Gronings zijn om de poëzie – in dit geval Een grazende streep in de lucht – van Jane Leusink goed te genieten, zeker bij een gedicht als het eerste, Van Starkenborghkanaal, waarin de dichteres met haar hond langs het jaagpad fietst, of bij Herders van Fransum over het oude wierdekerkje aldaar. Toch is het geen provinciale poëzie, er komen evengoed Haagse of internationale zaken in voor. De gedichten over muziek, bijvoorbeeld Tot het uitmaakt naar aanleiding van Stravinsky’s Le sacre du printemps, overstijgen het lokale, en cycli met titels als Kaddish en Sobibor geven toe aan de universele neiging om iets over de Holocaust te zeggen.
Het is toch vooral de geest van deze gedichten die mij ‘Gronings’ en ondanks alle verplichte sublimatie aards voorkomt. Door alle gedichten van Leusink heen schemert de aanleiding, de anekdote, het verhaal. Dit zijn geen verzen van de fantasie maar in zekere zin nuchtere producten, uitgaand van de werkelijkheid die in het beste geval tot inzichten of extase leidt. In (Factoren die het rouwproces beïnvloeden):
“Zoveel onrust in het veld vandaag
draaien de trekkers als gekken hun lawaaiige rondjes
vervuilen de klei en nadrukkelijk mijn hoofd. Hier ben ik.”
Het zijn dan ook allemaal wel een beetje keurige, correcte onderwerpen: klassieke muziek, rouw, Jodenvervolging, gevoel voor seizoenen – nergens olifanten in de porseleinkast van poëtische ervaringen. Maar ook deze gedichten moeten er zijn, voel ik, met beheerste emoties, herkenbaar poëtisch taalgebruik en kosmische gedachten bij ondermaanse ervaringen. Vaardig, gevoelig, noem maar op, beïnvloed door anderen (ik proef Anna Enquist, Hester Knibbe) maar door die noordelijke insteek bij alle gelijkenis toch net iets anders dan anderen, zoals in het karakteristiek gedicht Haperen, met de dichteres zittend op een keukenstoel, luisterend naar de compromisloze muziek van Galina Oestvolskaja, want ook in Groningen is de buitenwereld niet ver weg.
—
Eerder verschenen op Poëzieclub
