Een fantasievolle bundel vol met huiveringwekkende toekomstbeelden
[Recensie] Hanna Bervoets (1984, Amsterdam) is na zeven romans en heel wat columns uitgegroeid tot een succesvolle Nederlandse auteur, en heeft al hoge ogen gegooid met bekende titels als Wat wij zagen, en nu haar nieuwste titel, ook haar eerste verhalenbundel, Een modern verlangen.
Qua thema’s haakt ze aan bij haar voorliefde voor dystopische, vervreemdende verhalen die nochtans heel alledaags aandoen. Ook ziektes ontwijkt ze niet in deze bundel, waarover haar laatste roman ook al ging. Interessant is altijd om een rode draad of een overkoepelende thematiek te zoeken in kortverhalen. Die is er zeker wel in dit geval. De virtuele wereld, niet-klassieke gezinsvormen, een door het klimaat ontmenselijkte wereld die overloopt in absurde dan wel science fiction verhalen: dit alles duidt op die moderniteit uit de titel en de gekte die in de huidige wereld duidelijk aan het rondgaan is. Doorheen dat alles blijven menselijke relaties, vriendschappen en liefde, voor dezelfde uitdagingen gesteld worden.
Het titelverhaal gaat over een paar dat een perfecte baby op de wereld wil zetten, zonder genetische afwijkingen, en daarvoor zijn eigen dna wil laten testen. De resultaten daarvan drijft het koppel zélf eigenlijk uit elkaar. Daarnaast is er een verhaal over een digitale groep waarin het louter over cavia’s gaat. Er gaan niet alleen foto’s in rond van die diertjes, maar de leden bekritiseren er elkaar ook. Het verhaal is een absurde doorslag van hoe het er uiteraard in bepaalde echte sociale mediagroepen aan toe gaat. Een ander ‘modern verlangen’ is mee willen doen als een zeemeermin. Een van de partners van een homokoppel is lid van een groep die aan ‘mermaiding’ doet in een zwembad in de buurt. Of de relatie het absurde hiervan aankan, is dan te ontdekken door de lezer. Het wervelend en apocalyptische science fiction slot-drieluik ‘Kerstmis in de ruimte’ kan je zelfs als een naadloos vervolg zien van de voorafgaande twee verhalen.
Opvallend vond ik het beginverhaal Een koffiebar met een Duitse naam, voornamelijk door het ritme van perspectiefwisselingen tussen personages in een kleine gemeenschap die allemaal een schakel zijn van een ketting. Dat ritme beviel me erg, ook al omdat het helemaal niet staccato over kwam en de stijl toch zwierig was. Alle verhalen hebben wel iets speciaal, en geen enkel liet me onberoerd of beviel me minder dan het andere.
Bervoets kan sowieso origineel en mooi schrijven, en verrast ook met mooie zinnen en beelden:
“Hij steekt een paraplu op. Een grote, zwarte cirkel zweeft nu boven het trottoir.”
“Afwijzing slaat een gat dat uitsluitend kan worden gedicht met aandacht, zoiets moet ik hebben gedacht; het maakt niet uit dat de begeerte van één kant komt, zolang hij maar op mij gericht is – er was niets in jouw profielfoto dat mij aantrok. Je schouders te rank, je haar te blond, je ogen te groot, je wimpers te lang”.
Kortverhalen moeten het meestal hebben van een snelle ontwikkeling en personages die de lezer direct kunnen raken om er snel in mee te kunnen gaan. Al deze verhalen, die uitlopers zijn van de romans van deze schrijfster, hebben dit door de mix van een voldoende dosis spanning en heel wat verrassende wendingen.
Daarnaast neemt de auteur meestal ook de zwakkere personages als uitgangspunt zodat je telkens met de underdog kan meeleven. Dat zijn mensen die meestal niet (meer) mee kunnen in de samenleving rondom hen, die op presteren en consumeren gericht is. De thema’s van Hanna Bervoets blijven herkenbaar, maar de lezer kan nog altijd op het verkeerde been gezet worden. Dit is een heerlijke fantasievolle bundel om in verloren te lopen en eventueel mee in therapie te gaan.
—
Eerder verschenen op Villa Nathalie – Over lezen
