Een etalering van identiteitscrisissen
[Recensie] Je zal het al wel eens gehoord hebben in een reportage of een nieuwsuitzending: werkgevers en uitzendbureaus discrimineren nog te vaak mensen van vreemde origine of met een anderstalige naam. Dat vormt ook het uitgangspunt van Een verzonnen leven van de Franse successchrijfster Karine Tuil.
Samir en Samuel waren vroeger beste vrienden aan de Sorbonne, maar toen Samir Samuels vriendin Nina inpikte, groeiden de twee uit elkaar. Op zich zijn ze ook heel verschillend. Terwijl de vlotte en Arabische Samir uit een armoedig gezin komt, kreeg Samuel het belang van een goed diploma en maatschappelijk succes vroeger mee van zijn Joodse adoptieouders.
Twintig jaar later liggen de kaarten echter anders. Samir, nu ‘Sam’, heeft zich in New York ontpopt tot een topadvocaat met geld, vrouwen, invloed, macht en status. Dat heeft hij vooral te danken aan zijn Joodse vrouw Ruth en diens steenrijke vader. Toen hij als afgestudeerde rechtenstudent geen werk kon vinden in Parijs, nam hij de Joodse identiteit aan: de identiteit en achtergrond van Samuel, om precies te zijn. In New York weet niemand dat hij eigenlijk een Arabier is en nog familie in Frankrijk heeft.
Samuel daarentegen is aan lager wal geraakt. Hoewel hij nog samen is met Nina (deels door emotionele chantage), is zijn leven een mislukking. Twintig jaar lang verkondigt hij dat hij schrijver wil worden, maar er is nooit iets van zijn hand gepubliceerd. Ook de bloedmooie Nina voelt zich niet gelukkig met hem: haar job als supermarktmodel is geen uitdaging en ze is kinderloos gebleven. Op slag verandert alles, wanneer Samuel, Nina en Samir elkaar weer ontmoeten. De verhoudingen gaan anders liggen en zullen uiteindelijk een explosief einde kennen.
Het boek komt traag op gang, omdat je als lezer aan de stijl van Tuil moet wennen. In vaak lange zinnen met meerdere adjectieven (naast elkaar met schuine strepen, als keuzemogelijkheden), heeft ze de neiging om heel veel te beschrijven. Het ‘show, don’t tell’-principe is vaak niet van kracht. Verder stoorden we ons aan de voetnoten die, elke keer als er een nieuw personage aan bod komt, worden gebruikt om een karakterschets van het desbetreffende personage te geven.
Na zo’n 150 pagina’s wordt het verhaal door een aantal verrassende wendingen opeens wel interessant. De tweede helft van het boek zit psychologisch sterk in elkaar en snijdt meerdere maatschappelijke onderwerpen aan. Hoe definieer je een identiteit? Wat maakt iemand schuldig? Wat succesvol? Pas dan raakt Tuil echt op gang en krijgt het verhaal een meer literaire dimensie.
Eerder verschenen op Cutting Edge
