Verrassende inzichten in ons voedselpatroon
[Recensie] Toen ik aan dit boek begon, was ik sceptisch. Het zoveelste boek dat gezondheidswonderen belooft door aanpassing van je eetgedrag. Maar ik moet toegeven dat Eet om ziekte te verslaan zeer waardevolle inzichten bevat en dat het mensen inderdaad goed op weg kan helpen naar een gezonder leven.
Laten we bij het begin beginnen: de titel van het boek is niets meer dan een goedkope verkooptruc. Eet om ziekte te verslaan klinkt nu eenmaal verleidelijker dan Pas je voeding aan om de afweermechanismen van je eigen lichaam te ondersteunen. Maar dat laatste is in feite wel waar het boek om draait. Auteur William Li is arts en wetenschapper, gespecialiseerd in de angiogenese (de vorming van nieuwe bloedvaten uit bestaande bloedvaten). Hij is van mening – op basis van onderzoek – dat voedingsmiddelen de diverse afweermechanismen van het lichaam kunnen ondersteunen in hun taken. In zijn boek onderscheidt hij vijf afweermechanismen: angiogenese (bloedvaten), regeneratie (reparatie en herstel van cellen en organen), het microbioom (darmflora), regeneratie (DNA) en immuniteit (witte bloedcellen).
Dieet
Hoewel het boek wordt gepresenteerd als gids om een eigen dieet samen te stellen dat je weerstand ondersteunt en verhoogt, omvat slechts het derde en laatste deel van het boek dit thema. Het eerste deel is vooral een wetenschappelijke beschrijving van de vijf genoemde afweermechanismen, terwijl het tweede deel – mede aan de hand van voorbeelden – ingaat op hoe deze mechanismen beïnvloed worden door (stoffen in) diverse voedingsmiddelen.
Met name over deze eerste twee delen ben ik te spreken: Li doet geen uitspraken in het wilde weg, maar baseert deze op wetenschappelijk onderzoek; op feiten en cijfers. Ongetwijfeld heeft hij hierbij die onderzoeken geselecteerd die zijn verhaal ondersteunen, maar dat maakt de onderzoeksresultaten niet minder relevant: de ondersteunende en versterkende kwaliteiten van diverse voedingsmiddelen zijn een feit.
Allergieën
Het derde deel in het boek draait om het samenstellen van wat Li het 5x5x5 dieet noemt: kies per dag vijf voedingsmiddelen die de vijf afweermechanismen ondersteunen en nuttig deze op een of meerdere van de vijf voedingsmomenten per dag. Hierbij benadrukt Li dat hij zo’n omvangrijke lijst aan voedingsmiddelen met positieve eigenschappen heeft samengesteld dat iedereen voldoende te kiezen heeft, ongeacht smaakvoorkeuren en allergieën.
En dat klopt: de lijst is omvangrijk. Toch ontbreken er ook immens veel voedingsmiddelen op de lijst. Veel omdat ze simpelweg niet gezond zijn (bewerkt vlees bijvoorbeeld), maar veel ook omdat er – vermoed ik – geen onderzoek naar gedaan is.
Behalve een lijst met voedingsmiddelen biedt Li in het laatste deel ook een aantal archetypen aan en beschrijft hoe deze het beste een 5x5x5 dieet samen kunnen stellen. Dit komt nogal kinderlijk over, want zo moeilijk is het samenstellen van deze lijst niet. Bovendien lijken de archetypen nogal arbitrair gekozen; er zijn tal van andere archetypen te verzinnen.
Net zo overbodig zijn de recepten die Li aan dit deel heeft toegevoegd. Opeens wordt het boek een kookboek met een aantal – zoals het er naar uitziet – willekeurig gekozen recepten met daarin gezonde voedingsmiddelen.
Het komt op mij over dat het derde deel van het boek zonder deze toevoegingen erg dun was geworden, terwijl de titel van het boek juist op dit deel slaat. Erg jammer, want met name de eerste twee delen van dit boek maken het zo interessant.
Ook erg jammer vind ik het punt dat Li in het nawoord maakt: deze voedingsmiddelen werken uitsluitend ter ondersteuning en ze doen niets af aan bestaande medicijnen en behandelingen. Waarom wordt dit niet meteen bij hoofdstuk 1 vermeld? Was hij bang dat het boek dan minder goed zou verkopen?
Ook mis ik iets in het boek: als ons lichaam interacteert met bestanddelen uit ons voedsel, dan is het zeer goed mogelijk dat deze bestanddelen onderling ook interacteren en elkaars positieve effecten misschien wel (deels) opheffen als ze gezamenlijk worden ingenomen. In het boek wordt hier nergens melding van gemaakt. Als dat is omdat hier onvoldoende onderzoek naar is gedaan, dat had dat feit op zijn minst genoemd mogen worden.
Wetenschappelijke onderbouwing
Eet om ziekte te verslaan is in eerste instantie een boek gericht op mensen die gevoelig zijn voor zelfhulpboeken en dat is jammer, want inhoudelijk staat het stevig in zijn schoenen. Het had Li en de uitgever dan ook meer gesierd als het boek in de markt was gezet als wetenschappelijke onderbouwing van de toegevoegde waarde van een gevarieerd en bewust dieet.
Dit neemt echter niet weg dat het boek mij er toe heeft aangezet bewuster te kijken naar welke ingrediënten ik in mijn dieet ga gebruiken en ik zal zeker ook nog vaak naar dit boek grijpen als naslagwerk.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
