Nellie Bly and Elizabeth Bisland’s History-Making Race Around the World
[Recensie] Geef jij ook weleens iemand een boek cadeau met in je achterhoofd het idee dat je het later dan mooi kunt lenen om het zelf ook te lezen? Dat deed ik in 2016 bij mijn vader. Over boeken die ik aan hem geef schreef ik eerder dit artikel en laatst leende ik van hem het boek Eighty days.
In 1889 leefde in New York een jonge vrouw, Nellie Bly, die aan onderzoeksjournalistiek deed. Ze schreef bijvoorbeeld over de beroerde omstandigheden van fabrieksarbeiders en had zich zelfs laten opnemen in een psychiatrisch ziekenhuis om de misstanden aldaar aan de kaak te kunnen stellen. Er waren nog maar weinig vrouwelijke journalisten en ze beperkten zich meestal tot de vrouwenpagina in de krant, waar het over mode en opvoeding ging. Een jonge vrouw die alleen op pad zou gaan om rapportages te maken, dat was toch veel te gevaarlijk. Maar Nellie trok zich daar niets van aan en nu had ze een geweldig idee: ze wilde het fictieve record van een reis om de wereld verbreken, dat Jules Verne in zijn beroemde boek op tachtig dagen had gezet.
Ze haalde de hoofdredacteur van de krant The World over om haar die reis te laten maken en dat werd een gigantische publieksstunt. Op de dag dat Nellie Bly op de boot stapte richting Europa, las de hoofdredacteur van The Cosmopolitan erover en hij besloot om ook iemand te sturen. Elizabeth Bisland werd opgetrommeld om diezelfde middag nog op reis te gaan, maar dan westwaarts. Wie zou eerder terugkomen?
In de negentiende eeuw was de industriële revolutie achter de rug. De snelheid waarmee mensen konden reizen was enorm toegenomen door het gebruik van stoommachines in schepen en treinen. Maar de weersomstandigheden konden daarbij flink roet in het eten gooien, dus het zou zomaar kunnen dat de dames een boot of trein zouden missen die maar eens in de week vertrok. Bovendien werd er ook weleens schipbreuk geleden. Kortom: dit was een zeer spannende onderneming.
De reis zelf is niet altijd zo boeiend om over te lezen, want ze zitten de meeste dagen op een schip, al of niet zeeziek. Soms zijn ze een dag in een stad, die meestal wordt geregeerd door Britse kolonisten. Ze logeren dus in hotels waar Engels wordt gesproken en er is altijd wel een man die Nellie of Elizabeth naar een bezienswaardigheid wil begeleiden. Ze komen amper in aanraking met de lokale bevolking.
Matthew Goodman heeft zeer grondig onderzoek gedaan naar de reizen van de beide dames en vertelt er ook veel omheen, om de enkele interessante avonturen van de vrouwen aan te vullen. In het begin vind ik het nog wel leuk om te lezen over het begin van de Amerikaanse spoorwegen, maar later weidt hij ook uit over bijvoorbeeld het leven van een redacteur van de krant of vertelt hij heel uitgebreid over hoe snel een schip kon gaan en hoe duur een kaartje was. Die stukken sla ik liever over. Naar het einde toe doe ik dat steeds vaker. Het Engels is ook best lastig, met veel woorden die ik niet kan, bijvoorbeeld scheepstermen. Daar heb je vast geen last van als je de Nederlandse versie leest: 80 dagen: een race om de wereld.
Dit is een echt mannenboek, dat gaat over de feitjes en minder over hoe het was voor een vrouw om zo’n grote reis te maken. De karakters van Nellie en Elizabeth komen maar mondjesmaat aan bod, waardoor ik ze ook regelmatig door elkaar haal. Wie net als mijn vader verzot is op historische details, zal smullen van dit boek. Maar wie vooral een spannend verhaal wil lezen, kan beter voor iets anders kiezen.
—
Eerder verschenen op lalagè leest
