Verwarring en schuldgevoelens
[Recensie] Maarten is pas elf jaar oud wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Zijn vader is een zeer actief NSB lid. Zijn broer Walter vertrekt naar het oostfront. Maarten wordt op school enorm gepest omdat hij een NSB-kind is. Echter blijft het verlangen om zijn vader te gehoorzamen en liefde te ontvangen zeer groot en doet hij er daarom alles aan om zijn vader trots te maken.
De pesterijen lopen echter zo uit de hand, dat Maarten besluit te stoppen met school. Zijn vader vindt een goede oplossing; de Reichsshule. Hier vindt Maarten zijn plek en jongens die gelijk zijn aan hem. Maarten is hier voor het eerst pas echt gelukkig. Tot de Tweede Wereldoorlog voor de nazi’s op de klippen loopt.
Wanneer Maarten 19 is krijgt hij een relatie met een meisje genaamd Hanne. Hanne is fel antinazi en dat maakt Maarten onzeker. Hij kan niet langer zwijgen over zijn verleden en gaat op onderzoek uit, waarbij zijn vader flink aan de tand gevoeld wordt.
Een heftig proces van NSB jongen naar een ‘normale’ Nederlander
Nog niet eerder las ik een verhaal verteld vanuit een NSB familie. Elke dag een druppel gif geeft een duidelijk maar heftig beeld hoe het voor een NSB jongen moet zijn vanaf voor de oorlog tot en met na de oorlog.
Al ruim voor de oorlog is de vader van Maarten en Walter actief NSB lid. Hij is er van overtuigd dat de politiek van Duitsland, de politiek is hoe het hoort te gaan. De democratie van Nederland is een zwak zooitje. Doordat hij er zo enorm van overtuigd is, gaan Maarten en Walter daar in mee. Maarten heeft wel vaker vragen dan dat Walter heeft, ten onvrede van zijn vader. Doordat je direct in het begin geconfronteerd wordt met de vader van Maarten en Walter, wil je graag weten hoe dit verhaal verder gaat lopen en met name hoe zij zich zullen gedragen wanneer de Tweede Wereldoorlog voorbij is.
Het verhaal is een mengeling van terugblikken in het verleden van Maarten en in de huidige tijd met zijn vriendin Hanne. Hanne wilt als vriendin meer weten over Maarten zijn jeugd, maar hij laat hier liever niets over los. Waarom is wel duidelijk, hij schaamt zich ervoor dat hij is opgegroeid in een NSB gezin. Dit wordt enorm goed beschreven en de lading van dit boek is dan ook heel heftig. Ondanks dat velen een hekel hebben aan NSB’ers (zowel voor, tijdens als na de oorlog) krijg je medelijden met Maarten. Hij doet er alles aan om in een goed daglicht bij zijn vader te komen, maar dit lukt hem simpelweg niet. Zijn vader, een keiharde man, is niet gediend van zachtheid en komt daarom grof uit de hoek. Maarten weet niet beter dan dat wat zijn vader zegt de waarheid is. Dit betekent dat hij er niks aan kan doen dat hij een NSB jongen is en heeft meegewerkt aan de verschrikkingen in de Tweede Wereldoorlog. Het is een knap staaltje schrijfwerk als je het voor elkaar krijgt dat je publiek medelijden krijgt met NSB’ers.
Wilma Geldof is een auteur van Nederlandse bodem. Ze schrijft romans en young adult verhalen. Elke dag een druppel gif is bekroond met de Thea Beckmanprijs 2015. Haar meest recente verhaal is Het meisje met de vlechtjes.
Het verhaal is verder ook helder en goed geschreven. Het is onderverdeeld in duidelijke hoofdstukken en de gebeurtenissen zijn doormiddel van een tijdlijn goed te volgen. De opbouw van het verhaal zorgt ervoor dat je als lezer graag wilt weten hoe het leven van Maarten is geweest en hoe hij hier, na de oorlog, mee omgaat.
Het einde van het verhaal vond ik niet verassend, maar wel passend. In dit geval hoeft het ook niet verassend te zijn, want we weten inmiddels hoe veel oud NSB’ers omgingen met het feit dat er verschrikkelijke zaken zijn gebeurd tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Geldof heeft een enorm aangrijpende roman weten neer te zetten. Dit boek is een aanrader voor ieder die oorlogsverhalen waardeert en graag een kijkje wilt nemen in het leven van een NSB gezin.
—
Eerder verschenen op Meerboekenblog2
