Weinig verrassend gezinsdrama
Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze. Die gouden waarheid van Tolstoj past naadloos op het gezin waar Ferrari’s in de hemel om draait. Ook hier loopt ieder gezinslid met zijn eigen problemen onder de arm. Papa Emile is sociaal niet al te handig, hij snapt zijn kinderen niet echt en zijn pogingen om kunstrecensies gepubliceerd te krijgen mislukken ook al. Zijn vrouw Dores is een ongemotiveerde podotherapeut die wanneer het maar kan liggend op de bank wegdroomt. Net als hun kinderen Lizzy, Ravi en Daphne blijven ze hangen ze in hun privéproblemen; het is net een echt gezin. Toch wil het verhaal maar niet overtuigen.
Ondanks de potentie voor drama en complicaties in het gezin, blijft het boek op alle dimensies nogal vlak. De tekst kabbelt voort zonder grote hoogte- of dieptepunten en de gezinsleden krijgen weliswaar hun tegenslagen en miscommunicaties met mede-gezinsleden te verwerken, maar ook dat is nooit zo indrukwekkend dat het beklijft. De puntig geschreven eigenaardigheden van de personages zjin vermakelijk, maar geven het verhaal nooit een extra dimensie.
Emile, Dores en de kinderen
De problemen waar de familieleden mee kampen zjin dan ook niet bijzonder origineel. Het boek is verdeeld in vijf tijdvakken, van 1971-1979 tot 2006-2014. In het eerste tijdvak krijgen we een inzicht in de problemen rond vader Emile en moeder Dores. Emile bezoekt met de nog jonge kinderen een pretpark (waar ook de attractie ‘Ferrari’s in de hemel’ staat) en verliest de kinderen uit het oog, waardoor er bijna iets vreselijk misgaat. Omstanders en hulpverleners brengen hem bij de les, maar spreken schande van zoveel onverschilligheid. Zou hij misschien autistisch zijn?
Zijn vrouw Dores heeft zo haar eigen probleem; ze leeft in een droomwereld die ze elke dag met moeite verlaat om podotherapeut te zijn.
“Ze leunde naar achteren in haar bureaustoel en keek naar de bomen met de augustusgroene bladeren, naar de lichtblauwe lucht. Dit leven in de praktijkruimte was niet haar echte leven, dat was ergens anders, waar zij niet was. Ze zakte nog iets verder onderuit.”
Al bij haar eerste patiënt dwalen haar gedachten hopeloos af naar een aktetas die hoog in de boom hangt, en eindelijk thuis drapeert ze zichzelf op de bank: “Ze deinde op een zee van indrukken.”
In het tweede tijdvak komt dochter Lizzy via brieven aan het woord. Ze leeft een turbulent leven in New York met Alicia, haar heimelijke vriendin. Zoon Ravi, de poëzieliefhebber, schuift ongewild maar onstuitbaar naar de onderkant van de arbeidsmarkt, zich intussen verbazend over ‘Slauerhoffs funambulesque aardigheden in Maagdenlied‘. De andere dochter Daphne valt voor de foute Joshua, die ze op het goede pad probeert te brengen. Niksnut als Joshua is, lukt dat uiteraard niet. Wisselende verhalen zijn het, die willen aangeven hoe het de familieleden vergaat, maar niet diep genoeg gaan om hun drijfveren zichtbaar te maken.
Laconieke stijl
Vervolgens, zoals dat gaat, groeien de echtgenoten uit elkaar. De eenzaamheid wordt redelijk goed verbeeld; spelbreker is hier de te laconieke toon. We krijgen wel een mooie beschrijving van de verjaardag van Dores, die haar verjaardag viert omdat het nu eenmaal moet. Haar man is enkel aanwezig als een soort decorstuk. Emile gaat sowieso zijn eigen gang, bijvoorbeeld op pornosites achter zijn computer:
“De man tilde haar benen in de lucht en sloeg tegen haar kont. De anderen hadden haar borsten beet, die tussen hun vingers wel een soort deeg leken. Weer sloeg de man, nu harder, met naar beneden getrokken mondhoeken. Niets aan de hand, dacht Emile. Ik kijk alleen. Er zijn ook mensen die hun eerste rijlessen bij de ANWB in een 3D-rijsimulator nemen.”
Redelijk beschreven dus, grappig zelfs, maar de toon heeft teveel afstand om de lezer de ellende te laten voelen.
Gedurende het hele boek blijft dit probleem terugkomen en als lezer blijf ik zitten met één vraag: waarom? Waarom dit verhaal over ouders die geleidelijk uit elkaar groeien, en kinderen die zich afzetten? Dat komt in veel ongelukkige gezinnen voor. Hoe onderhoudend ook geschreven, het verhaal mist urgentie. Wil Sicking hier iets anders laten zien dan dat partners verschillende gedachtensporen volgen? Dat ze soms bij elkaar blijven tegen beter weten in? Dat weten we. We willen iets anders, iets meer. Dus leggen we dit boek lankmoedig neer en kijken vol verwachting uit naar het volgende.
Voor het eerst verschenen op De Leesclub van Alles. Ook verschenen op Nico’s recensies.
