Schilderen in bed
[Recensie] Frida Kahlo, een vrouw van Rauda Jamis was een boek dat ooit gelezen moest. Ik kende de schilderijen van de Mexicaanse kunstenares en ben er nog steeds door gefascineerd. Het waarom, daar kom ik zo op.
In het kort even neerzetten waar dit over gaat. Frida Kahlo is een Mexicaanse met Europees bloed in de aderen, met name door haar Duitse vader. Op jonge leeftijd blijkt al haar eigenzinnige natuur. Zo helpt ze bijvoorbeeld haar zus te ontsnappen aan het ouderlijk huis. Op een dag valt Frida en vergaat van de pijn. Het blijkt een tuberculeuze infectie aan haar been waar ze haar leven lang last van blijft houden. Daar blijft het niet bij. Ze krijgt een busongeluk waarbij ze doorboord wordt door een ijzeren plaat. Ze overleeft het maar net, maar zit voor de rest van haar leven vast aan bed en korset.
In die lange tijd in bed begint ze te schilderen. Er hangt een spiegel bovenin het hemelbed en ze gaat datgeen schilderen dat ze het beste kan zien, zichzelf.
“Toen Frida haar eigen beeld zag in de spiegel, sloot ze angstig haar ogen omdat ze zich niet kon wegdraaien van het spiegelbeeld…Ontsnappen was onmogelijk. Zodra ze haar ogen opsloeg keek Frida naar Frida, sloeg ze haar stille ontreddering gade en werd ze door zichzelf getroffen. Frida glimlachte en de spiegel-Frida glimlachte kalm terug. Frida haatte zichzelf omdat ze op deze manier gehandicapt was en de ogen van spiegel-Frida stonden hard en onvriendelijk.”
Hier ligt de essentie van haar kunstenaarschap. Een vrouw met temperament is aan bed gekluisterd met alleen haar spiegelbeeld als gezelschap. Ze lijdt en dat lijden legt ze vast in haar zelfportretten. Op alle mogelijke manieren. Het wordt een levensverhaal in zelfportretten en naar mijn weten is dat tamelijk uniek.
Ze raakt verliefd op en getrouwd met Diego Rivera, een losbol van een schilder die haar ontrouw is. Frida herstelt soms en kan reizen met haar man ondernemen naar de Verenigde Staten. Ook zij heeft haar minnaars. Ze ontmoeten en raken bevriend met beroemdheden als Trotski, Picasso en Breton. Het is een tumultueus bestaan, waarin haar anker de kunst is die ze maakt. De pijn, Diego, de miskramen, alles wordt rondom Frida verbeeld. Uiteindelijk is haar lichaam op en sterft ze, 47 jaar oud.
Het is een levendig boek. Het verhaal wordt door de biografe verteld, maar wordt afgewisseld door teksten van Frida zelf en met citaten van anderen over haar. Bovendien wordt ook de politieke situatie in het Mexico in het begin van de twintigste eeuw geschetst. Minpuntje is dat het een relatief beknopte biografie is. Het had van mij wat gedetailleerder mogen zijn, met name wat betreft haar werken; daar wordt in vogelvlucht doorheen gewandeld. Laat dat het zijn en laat mij eindigen door Frida zelf aan het woord te laten, in het volle leven, over haar relatie met Diego Rivera:
“We werden onmiddelijk goede vrienden. Hij kwam daarna vaker op zondag. Ik noemde hem ‘de dikke’ en zei tegen hem dat hij een paddekop had. Dat ergerde hem helemaal niet, hij moest er juist om lachen. Hij heeft ook een paddekop..
En daarna namen de dingen gewoon hun loop. Hij maakte me het hof, ik plaagde hem, we kregen een uitstekende verstandhouding en uiteindelijk bezweken we voor elkaars charme en verleidingskunst. De reus en het manke meisje ui Coyoacan.”
Hier is een link te vinden naar de complete werken van Frida Kahlo. Verder is er op Youtube mooi materiaal te vinden, zoals deze film met kleurenbeeld van Frida en Diego en zelfs een complete biografie in 6 delen:
deel 1
deel 2
deel 3
deel 4
deel 5
deel 6
—
Eerder verschenen op Quis leget haec?
