Kijken naar geologische processen
[Recensie] Wie maakt er niet graag een ommetje in de naaste omgeving, wandelend of met de fiets? Even de zinnen verzetten ter afwisseling van drukke werkzaamheden of ter verbetering van de conditie. Maar let je tijdens een dergelijke inspanning wel eens op de omgeving? Vraag je je wel eens af hoe het landschap is ontstaan waar je je door beweegt? Realiseer je je hoe die geulen in het grasland zijn ontstaan, of hoe het komt dat de aardkorst op bepaalde plekken omhoog gestuwd lijkt? Besef je wel dat de omgeving het resultaat is van gecompliceerde geologische processen, waarbij ijs, wind en water tijdens duizenden jaren hun sporen hebben achtergelaten?
De Geologische Dienst Nederland, een onderdeel van TNO, heeft nu een brochure samengesteld om tijdens een fietstocht inzicht te geven in het ontstaan van de Nederlandse landschap, in dit geval van het gebied rond de Utrechtse Heuvelrug en het Kromme Rijngebied. De fietsbrochure begint met een historische inleiding over hoe 150.000 jaar geleden dit gebied door een dikke opstuwende landijskap is gevormd, hoe daarna door het vrijkomend smeltwater geulen zijn ontstaan, terwijl bijvoorbeeld later een nieuwe ijsperiode leidde tot een enorme zandafzetting. Pas vele eeuwen daarna ontstonden moerassen en kwamen er stroomruggen, onder meer langs De Kromme Rijn.
Tijdens een fietstocht van 42 km vanaf NS-station Driebergen-Zeist voert de routebeschrijving je langs 13 excursiepunten, waarbij elk excursiepunt de nodige uitleg krijgt. Zo is bij de Tiendweg te Zeist een restgeul te zien, bij Rhijnauwen komt de 20 meter brede watervoerende restgeul van de Kromme Rijn in beeld, een laag kalkloze klei van een meter dikte is bij de Broekweg aanwezig en bij de Groeve de Zanderij bevindt zich een uitzichtpunt van 40 meter +NAP, wat een mooi uitzicht oplevert over de kam van de Utrechtse Heuvelrug. De route is met duidelijke aanwijzingen beschreven, overigens is er ook een dubbelzijdige routekaart toegevoegd, die bij twijfel ook uitsluitsel kan bieden.
Hoe fraai uitgevoerd het boekje ook mag zijn, niet iedereen zal even tevreden zijn met het gebruik. Dat zal vooral te maken met het gehanteerde oblong formaat, waardoor je eigenlijk een kaartenhouder op het stuur moet hebben wil je de brochure goed kunnen lezen. Wie een dergelijk hulpmiddel niet heeft zal het boekje in de hand moeten houden. Beter is het om, zoals verreweg de meeste in de handel verkrijgbare fietsbrochures, een beter leesbaar staand A5 formaat te hanteren.
Een andere minpunt is de GPX-track, die TNO via een website beschikbaar stelt. In plaats van een gestandaardiseerd GPX bestand moet de gebruiker een XML-bestand downloaden, een gebruiksonvriendelijk stuk software met gegevens tussen codes, wat in veel gevallen om een conversieslag vraagt voordat het bestand als routewijzer bruikbaar is.
Dit geologische fietsboekje met ruim 40 fraai opgemaakte pagina’s, veel kleurenfoto’s, landschapstekeningen en de routekaart heeft al een tweede druk beleefd, misschien kan een volgende druk net wat beter voor de dag komen.
De brochure, het kaartmateriaal en de bijbehorende GPS-tracks zijn gratis te downloaden via: https://www.grondwatertools.nl/ontdek-geologie-geologische-excursies/geologische-fietsexcursie-utrechtse-heuvelrug-en-kromme-rijngebied. Het boek is te bestellen bij TNO.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
