"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Gezien de feiten

Vrijdag, 16 maart, 2018

Geschreven door: Griet Op de Beeck
Artikel door: Nico Voskamp

Wees jezelf, zuster

[Recensie] Twee citaten maar liefst voorin het boekenweekgeschenk 2018, en niet van de minste. Shakespeare en Ted Hughes benadrukken allebei dat het loont om je hart te laten zien en te volgen (vrij vertaald). Laten we kijken hoe dit de personages in het boek beïnvloedt.

Dat Olivia haar keuzes beter zou moeten maken, daar liegt het verhaal niet om. We vallen binnen op de begrafenis van Ludo, de man van Olivia en er springen een paar dingen in het oog. Eén: dochter Roos heeft een tamelijk Machiavelliaanse manier van haar mening geven. Twee: Olivia houdt niet van conflicten, zodat ze niet in durft te gaan tegen wat dochter Roos voorstelt. Drie: Olivia was niet heel happy in haar huwelijk met Ludo.

Goochelend met deze gegevens bouwt Op de Beeck de geschiedenis op. We komen te weten dat Olivia in de herfst van haar leven is, en nu Ludo dood is, eigenlijk wel zin krijgt om zelf eens dingen te beslissen. Zoals de inrichting van het huis. Of haar dagindeling. Of de manier van ontbijten. Allemaal zaken die Ludo in zijn dominantie bepaalde. Probleem is alleen: hoe komt ze te weten wat ze wil?

Na verloop van tijd daagt het bij Olivia. Ze ruimt wat op, kijkt in figuurlijke zin om zich heen, en stelt zich zelfs te weer tegen de besliswoede van dochter Roos. Dan gaat Olivia vrijwilligerswerk doen in een onbestemd land in Afrika, en daar begint haar nieuwe leven pas echt los te gaan. Ze wordt de vrouw die ze altijd al was, maar tegen welke prijs?

Op de Beeck maakt er zoals gebruikelijk een vakkundig verhaal van. Een verhaal dat in eerste instantie wel heel duidelijk de wegwijzers zet bij de personages, zodat er van echte verrassing bij de lezer geen sprake is. Ook blijft het wat vlak en gaat niet, zoals we in haar romans gewend zijn, prachtig uitweidend de diepte in. Misschien komt dat omdat ze beperkt werd door het formaat van het boekenweekboekje, een probleem dat wel meer schrijvers parten heeft gespeeld. Ook is het eindakkoord onnodig plomp, wat voor mij afbreuk deed aan de charme van het boek.

Maar verder is dit een vintage Op de Beeck, die zoals hier fijntjes de spanning tussen de personages dialogiseert:

“Olivia keek naar haar huis en dacht aan Ludo’s afgeknipte teennagels die ze gisteren in het bad had gevonden, aan het lijstje met klusjes dat hij voor hen nog op het bord had geschreven, vol uitroeptekens bij wat dringend was, aan zijn brood in de diepvries waarvan ze nog elke ochtend uit gewoonte vier sneetjes nam als ze opstond, zodat het de juiste temperatuur had wanneer hij wilde ontbijten. Als ze dat vergat, kon hij daar zo ongelukkig van worden, dat leert een mens niet zomaar af.”

Laten we trouwens de sfeertekeningen, zoals van het Afrikaanse land, niet vergeten. Die zijn luisterrijk, net als de dialogen met dochter Roos. Hartverscheurend daarentegen zijn de momenten waarop Olivia tegen beter weten in de verkeerde beslissingen neemt. Als lezer wil je haar wakker schudden: doe het niet, gek mens! Dat is de kracht van de schrijfster – ze sleurt je met huid en haar het boek in. Een mooi nieuw hoofdstuk in haar carrière, en nu maar wachten op meer dikke, dikke boeken.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles , ook verschenen op Nico’s recensies