"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Groeten uit Den Haag

Donderdag, 15 oktober, 2020

Geschreven door: Robert Mulder
Artikel door: Evert van der Veen

Honderd jaar veranderingen in de stad

[Recensie] De bouw van de Atlantikwall en een vergissingsbombardement op het Bezuidenhoud in de Tweede Wereldoorlog hebben het aanzien van Den Haag sterk veranderd. Op andere wijze geldt dat ook voor de stadvernieuwing in de Schilderswijk en de Transvaalwijk. Den Haag groeide tussen 1850 en 1900 explosief: van 72.000 naar 270.000 inwoners. Het is een stad van contrasten tussen arm en rijk en de woningen die daarbij horen. De groei van het verkeer en de prioriteit die hieraan werd gegeven, heeft grote, naar hedendaagse visie té grote, invloed op de stad gehad. Zeer veel huizen moesten hiervoor wijken. Hoogbouw neemt vandaag de dag een prominente plaats in.

Het royaal uitgevoerde boek van fotograaf Robert Mulder laat steeds twee foto’s van dezelfde plaats vanuit hetzelfde perspectief naast elkaar zien zodat de lezer/kijker precies kan zien wat er wel – in de meeste gevallen – of niet – dat komt gelukkig ook voor – is veranderd. Het levert een boeiende tocht door de stad en zijn geschiedenis op.

Er zijn karakteristieke plaatsen in de stad verdwenen zoals de oude foto van het Gevers Deynootplein laat zien. Dit prachtige plein is vrijwel geheel verdwenen. Het gebouw aan de Scheveningseweg 80 – 82 heeft plaats gemaakt voor nietszeggende nieuwbouw zoals de foto’s laten zien.

De Stadhouderslaan heeft zijn oorspronkelijke karakter verloren; vele fraaie gebouwen die het aanzien van deze laan bepaalden, zijn er niet meer. Aan de Laan van Meerdervoort zijn de gebouwen gelukkig wel gebleven maar toch is door de huidige inrichting het karakter van deze laan verloren gegaan. De foto’s roepen onwillekeurig een gevoel van heimwee op.

Boekenkrant

Zo zijn er meer fraaie plaatsen in Den Haag verloren gegaan zoals de foto van de hoek Hobbemastraat en Brueghelstraat laat zien. De sfeer is weg en het huidige gebouw is ronduit lelijk. Ook aan de Ter Borchstraat is een prachtig gebouw er vandaag niet meer en staat er nu strak uitgevoerde nieuwbouw.

Het hotel Terminal aan het Stationsplein was buitengewoon fraai maar heeft plaats gemaakt voor lelijke hoge nieuwbouw.

Gelukkig is niet alles verdwenen. Het Centraal Station van de NS is bewaard gebleven en past nog steeds mooi in z’n omgeving zoals de huidige foto laat zien. Dat geldt niet voor het station Staatsspoor dat het veld moest ruimen voor hoge, strakke nieuwbouw.

De ingang aan de Koningskade tot de dierentuin is niet meer te herkennen. De foto van de huidige situatie biedt daartoe geen aanknopingspunten. Op de hoek van de Kortenaerskade en de Anna Paulownastraat stond een prachtig gebouw dat helaas niet meer bestaat.

Zoals in veel plaatsen werden in een bepaalde periode grachten gedempt. Zo is de sfeer van Spui en Bierkade weg omdat het water plaats moest maken voor een verkeersweg. Een fascinerend boek dat aantoont dat vorige generaties dikwijls te weinig oog hadden voor beeldbepalende gebouwen van cultuurhistorische waarde.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles