"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Grootser dan ik

Zaterdag, 17 september, 2016

Geschreven door: Suzanne Brink
Artikel door: Roeland Dobbelaer

Lelijk eendje in Kampen

[Recensie] De Nederlandse literatuur van na WOII kent twee hoofdthema’s: WO II en volwassen worden. De boeken in de laatste categorie beschrijven meestal hoe de hoofdpersoon heeft geleden onder zwaar gereformeerde dan wel oerconservatieve katholieke ouders en hoe de hoofdpersoon aan de oudelui wist te ontsnappen. Een paar weken geleden verscheen in deze tweede categorie een kleine roman, het debuut van journalist, illustrator en cultureel antropoloog Suzanne Brink, Grootser dan ik. Wie denkt: “Nu weten we het wel, dat Nederlandse kinders groot worden en vanaf hun pubertijd een paar lastige jaren hebben” en uitgekeken is op dit thema, kan het boek beter overslaan. Wie geïnteresseerd is in een afwijkende invalshoek raad ik het boek aan.

Op de achterflap, en dat is altijd de gevaarlijkste pagina van een boek omdat marketeers van uitgeverijen deze volschrijven, staat te lezen: “Overtuigende zoektocht van jonge vrouw die zich los maakt van haar strenggelovig [gereformeerd] milieu”. Als het boek iets niet is, dan is het dit wel. De ik-persoon, Sara van der Marel, heeft ouders die weliswaar ter kerke gaan, en zij ging als kind mee, maar eigenlijk leggen ze Sara geen strobreed in de weg. Het zijn eenvoudige mensen, die hun ding doen en daar tevreden mee zijn. Moeder was in haar jeugd een bekende accordeonist, maar dat vond vader niet passen en daarom hield ze er mee op. Ze heeft het nooit gemist. Sara wil kansen pakken die haar ouders niet konden of wilden pakken, maar dat is heel wat anders dan ontsnappen aan een strenggelovig milieu, dat is je naar een andere maatschappelijke klasse ontwikkelen dan die van je ouders.

Als na een bladzijde of vijftig duidelijk wordt dat de marketeer, in dit geval die van Ambo Anthos, weer heeft zitten knoeien, blijkt Grootser dan ik een fijn boek. Sara wil naar de kunstacademie en belandt in Kampen. Nu sprak ik laatst toevallig iemand die ook op deze kunstacademie zat, in dezelfde tijd als Sara. Ze vertelde me dat de opleiding in het strenggelovige Kampen met in de jaren 80 nog drie verschillende theologische universiteiten, een oase van vrijheid en tolerantie was. Ook hier hoeft Sara niet te knokken om te mogen zijn wie ze wil zijn, ze mag dat gewoon. Ze woont in een studentenhuis met drie jongens, een is de typische alfa man; knap, goed verzorgd, lekker ruikend, maar volkomen egoïstisch. En zoals de meeste jonge vrouwen starten in de liefde met een relatie met een foute man, wordt Sara verliefd op deze oer-aap.

Sara kleedt zich alternatief, new wave was toen de mode, en toupeert haar haar, ze ontdekt alles wat ze maar kan en wil ontdekken. Natuurlijk stoot ze haar neus regelmatig. Haar oer-man moet ze delen met andere dames, een goede vriendin blijkt niet zo cool te zijn als ze dacht en Sara twijfelt aan haar studie. Het boek gaat over de worstelingen van een meisje dat verandert in een jonge vrouw en dat gaat niet zonder slag of stoot. Lelijk eendje in Kampen. Uiteindelijk wordt ook Sara een mooie zwaan. Nogmaals, met religie heeft het allemaal niets te maken.

Boekenkrant

Eigenlijk is Grootser dan ik zo’n fijn boek omdat alles zo normaal is; geen buitensporigheden, geen excessen, geen uit de hand gelopen gewelddadigheden, geen overmatig drugsgebruik. Dat is allemaal niet nodig om een mooi verhaal te vertellen en Brink doet het met prachtige zinnen. Sara is net zo normaal als iedereen die jong is geweest en al studerend volwassen probeerde te worden. En daarmee is Grootser dan ik een feest van herkenning voor iedereen die ooit studeerde en nog eens wil teruglezen hoe lastig dat was, groot worden. ‘Sara’s’ hebben we allemaal gekend of we waren er zelf een. En voor de mannen onder ons, we werden er verliefd op, met een zijn we uiteindelijk getrouwd en we leven, als de sterren ons welgezind zijn, nog lang en gelukkig.

Oké, op een gegeven moment doet Sara iets stoms (“Tot er iets gebeurt wat haar met een klap terugbrengt in de realiteit”, ik citeer weer de achterflap), maar net zoals bij zoveel studenten wel eens iets ongelofelijks stoms doen, loopt dit ook voor Sara goed af. Heel normaal.

Met dank aan Marjan Slob

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.