"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

‘Helden’ op hengsten

Woensdag, 17 maart, 2021

Geschreven door: Kees van Tilburg
Artikel door: Henk Slechte

Verhalen over ruiterstandbeelden

[Signalering] Kees van Tilburg heeft er een levenswerk van gemaakt om ruiterstandbeelden te registreren en documenteren, maar ook – prachtig – te fotograferen. Hij wil het verhaal van de verbeelde persoon vertellen én waarom het beeld gemaakt is en door wie. Hij begint met het enige bewaarde ruiterstandbeeld uit de Oudheid, dat van Marcus Aurelius en eindigt bij de beelden van de Noord-Koreaanse leiders Ki Il-sung en Kim Jong-il, die zijn opgericht uit zelfverheerlijking.

Andere beelden kwamen er uit eerbetoon of om andere redenen: bij Jeanne d‘Arc ging het in 1889 om een nationaal symbool na de Franse nederlaag in de Frans-Duitse Oorlog. Beelden die een politieke omwenteling meemaakten, hebben ook interessante verhalen, zoals de twee van tsaar Peter de Grote in Sint-Petersburg, die de Russische Revolutie overleefden. Van Tilburgs criteria voor het opnemen van beelden zijn duidelijk. Zo moet de ruiter hebben bestaan en met zijn of haar naam bekend zijn. Interessant is de paragraaf over het beeld van de in 1568 onthoofde graaf van Horne (die overigens ontbreekt overigens in de personenindex); het beeld krijgt in 2020 een vaste plek in Weert. In de Benelux zijn relatief weinig ruiterstandbeelden: zeven in Nederland, zestien in België en één in Luxemburg, dat van de Nederlandse koning en Luxemburgse groothertog Willem II. Daaraan kan Van Tilburg er één toevoegen. In Mons (België) staat sinds 1868 een ruiterstandbeeld van Boudewijn I, graaf van Vlaanderen en Henegouwen én de eerste keizer van het Latijnse keizerrijk van Constantinopel. Hij hoort natuurlijk ook in dit boek, dat een juweel is en een vaste plek verdient in de bagage van eenieder die vanuit historische belangstelling op reis gaat. Omdat de beelden in zoveel verschillende steden staan, zou een geografische index de planning makkelijker maken.

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Boekenkrant