"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Help, de psychiater wordt gek

Dinsdag, 2 februari, 2021

Geschreven door: Frits Oostervink
Artikel door: Bianca Brummelhuis

Als patiënten hamerstukken worden: zorgen om de zorg…

[Recensie]: Na een ‘bijna-calamiteit’ met een patiënt kondigt de auteur, een ervaren ouderenpsychiater in een ggz-instelling, voor zichzelf een patiëntenstop af omdat hij onder de hoge werkdruk niet de medische verantwoordelijkheid wil nemen voor nog meer patiënten. Tevergeefs gaat hij tijdschrijven om het management te overtuigen dat hij teveel werk heeft.

Zijn aantekeningen werkt hij uit tot een uniek dagboek van een werkweek. Hij beschrijft de harde en onnavolgbare tegenstellingen die hij in de zorg tegenkomt, wat het hem doet en hoe hij zich staande houdt tegenover de overbodige regels, procedures en voorschriften die hem belemmeren in zijn werk, afgewisseld met persoonlijke gedachten en unieke verhalen over patiënten met hun psychiatrische achtergrond.

Help, de psychiater wordt gek maakt een breder publiek bekend met de ouderenpsychiatrie en de invloed van alle wet- en regelgeving en administratieve lastendruk op het dagelijks werk. Het wil een bijdrage leveren aan de discussie of wij met het nieuwe zorgstelsel en de bijbehorende zakelijke mentaliteit die ermee gecultiveerd wordt wel op de goede weg zijn. Het boek is bedoeld voor iedereen die met dit onderwerp bezig is, voor patiënten en familie, professionals (in opleiding), bestuurders en managers werkzaam in de GGZ.

De schrijver van dit boek heeft voor mijn gevoel vier dingen duidelijk willen maken: 1. de ouderenpsychiatrie is een interessant vak, 2. ouderenpsychiatrie is een complex werkveld, 3. door de regeldruk van tegenwoordig is het lastig om ouderen met psychische problemen nog de meest adequate zorg te geven en 4. voor pscyhiaters is het daarom vaak ontmoedigend om nu binnen de GGZ te werken.

Nederlandse Natuurkundige Vereniging

Om dit duidelijk te maken begint hij het boek met een inleiding en een vrij lange proloog waarin hij vertelt hoe hij in de ouderenpsychiatrie is beland. Ook legt hij hierin bepaalde termen uit en begint met een uitleg over wat hij met dit boek duidelijk wil maken.

Daarna volgt een dagboek over een voor hem gemiddelde werkweek. Hierbij maakt hij veelvuldig gebruik van casussen. Deze laten duidelijk zien hoe complex de problematiek van ouderen vaak is. Je moet bij ouderen duidelijk ook rekening houden met lichamelijke problemen die interacteren met de psychische problemen en met de omgeving waarin de oudere leeft.

De vele casussen zorgen wel dat er heel veel informatie op de lezer afkomt. Ik kon op een gegeven moment nauwelijks nog de verschillende patienten uit elkaar houden. Dit is een boek dat je echt in kleine stukjes moet lezen, anders is het overweldigend. Al deze informatie moet de psychiater zelf natuurlijk ook steeds verwerken, dus dat benadrukt wel weer de complexiteit van de problemen waarmee hij te maken krijgt.

Het is de schrijver goed gelukt om duidelijk te maken dat door de regeldruk en de nadruk die er steeds meer gelegd wordt op productie en geld verdienen, de patiënten niet altijd de beste zorg krijgen. Verschillende casussen laten de worsteling zien die het kiezen tussen wat het management wil en wat het beste is voor de patiënt veroorzaakt.

Ik vond dit een interessant boek dat pijnlijk duidelijk maakt wat er mis gaat in de zorg in het algemeen en de psychiatrie in het bijzonder. Maar het maakt ook duidelijk hoe bijzonder (ouderen)psychiatrie is en dat het een belangrijk werkveld is. Ook straalt de passie van de schrijver voor zijn vak ervan af. De grote hoeveelheid informatie in het boek zorgde dat ik het boek regelmatig weg moest leggen om het op me in te laten werken. De belangrijke boodschap kwam echter wel goed aan. Ik hoop dan ook van harte dat het lukt om de manier waarop het in de zorg en de psychiatrie nu gaat te veranderen.

Eerder verschenen op Drukinkt.