Misverstanden over het conservatisme
Het conservatisme staat vandaag voor alles en niets, toont Frank Judo, terwijl het in realiteit een heel specifieke manier is om naar het goede leven te streven.
[Recensie] “Iedere verandering is een verslechtering, ook al is het een verbetering,” zei de Nederlandse dichter J.C. Bloem ooit. Wat zou Frank Judo hiervan vinden, vroegen we ons tijdens het lezen van diens Het conservatisme waar Judo een lans voor breekt is dus niet dat van Margaret Thatcher, wat in feite niet veel verder ging dan economisch liberalisme en de ophemeling van het individu. Kijk eens waar ik het als dochter van een kruidenier geschopt hebt, zou je de wereld- en mensvisie van dat type conservatief kunnen samenvatten, ik ben een reus die op de schouders van dwergen staat. Terwijl, zoals Judo fijntjes opmerkt, de ware conservatief zichzelf liever ziet als een dwerg, staand op de schouders van reuzen. Nee, misschien zat Thatchers opvolger en partijgenoot John Major dan dichter bij de geest van het conservatisme waar Judo voor opkomt toen hij zei dat hij droomde van een Engeland waar dametjes met de fiets door het zonovergoten glooiende landschap reden. En Miss Marple wat tussen haar viooltjes stond te schoffelen omdat er voor de rest geen misdaden meer op te lossen waren, denken we er dan voor het gemak maar even bij. Maar ook dat nostalgische conservatisme bedoelt Judo in feite niet. Hij wil niet terug naar het verleden, hij wil naar de toekomst, maar wel naar een toekomst die met haar voeten in de geschiedenis staat. Het zal dus wel geen toeval zijn dat Frank Judo, die eerder samen met Stijn van de Perre Belg en Bataaf schreef, over de oprichting van het Koninkrijk der Nederlanden in 1815, geschiedenis heeft gestudeerd. Dat hij ook rechten deed en als advocaat werkt is trouwens ook te merken. Het bewaren waard is immers geen academisch werk over het conservatisme, maar wel een poging om deze bij uitstek culturele stroming vrij te pleiten van allerhande aantijgingen. Nee, conservatisme is geen nationalisme of elitarisme, toont Judo, en met romantisch gedweep of pilaarbijterij heeft het ook niets te maken. Het is daarentegen een manier om in de wereld te staan en erover na te denken, kalm, met oog voor zoveel mogelijk invalshoeken, wars van populisme en anarchisme en rekening houdend met de traditie. In strakke regels en wetten is het conservatisme dus niet te vatten, het is eerder essay dan postulaat, en dat merk je ook aan het boek van Judo, dat uit korte schetsen bestaat en je met zijn parlandostijl amicaal wil overtuigen van het goede leven waar het conservatisme voor staat. En dat lukt. Maar wat zou Judo denken van de uitspraak van J.C. Bloem, bleef het maar door ons hoofd gonzen, en uiteindelijk kregen we wel een idee. Dat die Nederlander het allemaal veel te star zag wellicht, en dat het conservatisme net wel voor verandering staat, zij het voor een bedachtzame. — Eerder verschenen in Knack
