"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het biechtgeheim

Zaterdag, 2 mei, 2020

Geschreven door: Anthonie van de Wardt
Artikel door: Jacqueline Stil

[Recensie] Tijdens WOII is Gerard Stein pastoor in Amsterdam. Op een dag komt een mooie vrouw bij hem biechten. Zij vertelt dat zij een gezin heeft verraden aan de Duitsers.

Aanvankelijk weet Gerard niet hoe hij haar moet aanpakken om haar weer te verzoenen met de wereld. Wel weet hij dat hij haar aantrekkelijk vindt. De roodharige Johanna Jacobsen is restauratrice en zij biedt aan om als penitentie enige cultuurschatten in de kerk te restaureren. Daar gaat Gerard op in.

Terwijl zij werkt, in de kerk, voelt de pastoor zich meer en meer door haar aangetrokken. Tegelijkertijd raakt hij betrokken bij het verzet, ook vanuit zijn biechtstoel. Het zou kunnen dat Johanna bij hem komt spioneren voor de Duitsers, maar is dat ook echt zo? In ieder geval wordt zijn contactpersoon Sjef door de Duitsers opgepakt en gefusilleerd.

Het boek is verdeeld in twee delen: het eerste tijdens de oorlog, het tweede erna, in 1949, te Nijmegen. Stein heeft inmiddels zijn pastoorschap vaarwel gezegd, omdat bij vanwege de gebeurtenissen in de oorlog niet meer kan geloven in een goede God:

Boekenkrant

“‘Indien dit alles betekent dat God de mensheid regelmatig opzadelt met oorlogen, natuurgeweld en armoede, wat heeft zo’n God dan voor zin.’
‘Je bent echt niet de enige die weleens twijfelt, zegt de Bisschop. ‘Maar jij weigert daar de zichtbaarheid van God tegenover te zetten. Tegenover verdriet en wanhoop staan de dagelijkse wonderen. Gebeden worden verhoord. Patiënten genezen vaak van de vreselijkste ziekten. Gerard, God is onder en met ons.’ De man probeerde zelfs de dood van Sjef goed te praten.  ‘Je broer is geroepen nadat hij zich voor ons land had ingezet, met medeweten van God heeft hij zijn leven gegeven. Het is een beloning van de Allerhoogste.'”

Gerard probeert na de oorlog Johanna weer te vinden nadat zij lange tijd buiten beeld is geweest. Haar huidige adres is niet bekend bij de bewoners van haar oude adres. Daarop besluit hij het schilderij dat hij van haar in bruikleen heeft gekregen te laten taxeren en te verkopen.

Gerard Stein is inmiddels bijlesleraar, en kan wel wat geld gebruiken. Het blijkt een zeer kostbaar schilderij te zijn, maar geregistreerd als gestolen. Omdat Stein het in bezit heeft, moet de taxateur hem aangeven bij de politie, wanneer hij niet kan aantonen en bewijzen dat het niet van hem is.

Hoe het afloopt met het schilderij en Johanna is de pointe van dit verhaal.

Het is een uitermate fijn te lezen boek, vooral doordat het heel zintuiglijk is geschreven. De hoofdpersoon, Gerard Stein, beschrijft wat hij ziet, hoort, ruikt, voelt en hoort bij alle gebeurtenissen in dit boek.

Het raakt mij. Een biechtgeheim is natuurlijk altijd iets dat tot de verbeelding spreekt, en hier is een mooi voorbeeld hoe dat kan lopen.

Het biechtgeheim is het zevende boek van de auteur Anthonie van de Wardt