Een leerzame wetenschappelijke sciencefiction
[Recensie] Voor Cixin Liu smolten in 1975 in zijn hoofd een satelliet, honger, sterren, kerosinelampen, de Melkweg, de burgeroorlogen tussen facties tijdens de Culturele Revolutie, een lichtjaar en een overstroming samen. Dit leidde tot het idee voor een trilogie, waarvan Het drielichamenprobleem het eerste deel is. Dit boek is voor het eerst (in het Chinees) uitgegeven in 2008 en is nu ook in het Nederlands te lezen.
“Al die ogenschijnlijk losstaande dingen … vormden het eerste gedeelte van mijn leven, en ook de sciencefiction die ik nu schrijf.”
In Het drielichamenprobleem komen verschillende personen, vooral wetenschappers, in een game in een virtuele wereld terecht. Deze wereld wordt Trisolaris genoemd. Trisolaris is een wereld die drie zonnen heeft, waardoor er geen normaal, constant klimaat ontstaat. De game krijgt een serieus karakter als blijkt dat Trisolaris leidt tot de dood van wetenschappers en mogelijk zelfs de ondergang van de aarde.
Het drielichamenprobleem is niet een standaard sciencefiction, maar een sciencefiction met een (zeer) wetenschappelijke basis. Daarnaast bevat Het drielichamenprobleem als hoofdverhaallijn een deel van de Chinese geschiedenis ten tijde van de Culturele Revolutie. Dit kan lezers wellicht afschrikken, maar het gebrek aan kennis van de wetenschap en de Culturele Revolutie hoeft geen bezwaar te vormen om van dit boek te kunnen genieten. Dit komt voornamelijk door twee aspecten.
Het eerste aspect is de opbouw van het verhaal. Die is zo bedacht, dat wetenschappelijke ontwikkelingen door de personages onderling worden toegelicht. Niet alle personages zijn namelijk wetenschapper, dus er is genoeg gelegenheid om, in het verhaal verweven, zaken simpel uit te leggen. Daarnaast wordt op Trisolaris geëxperimenteerd met verschillende dimensies. De experimenten en vooral het resultaat daarvan wordt beschreven door de personages. Op deze manier leer je als lezer hoe de verschillende dimensies werken.
“De derde poging op een proton in twee dimensies open te vouwen begon dertig Trisolaraanse uren later.”
Het tweede aspect dat maakt dat Het drielichamenprobleem goed leesbaar is, zijn de voetnoten die de vertaler heeft toegevoegd om de Chinese termen en geschiedenis te duiden. Door de voetnoten wordt de context duidelijk en word je als lezer betrokken bij de voor westerse lezers wat onbekendere geschiedenis van de Culturele Revolutie. De voetnoten staan er alleen als de toelichting en context niet in de tekst zelf verwerkt kunnen worden. Op die manier wordt de leesbeleving niet onnodig onderbroken.
“Monsters en Demonen, oorspronkelijk een term uit het Boeddhisme, werd tijdens de Culturele Revolutie gebruikt om naar alle vijanden van de revolutie te verwijzen.”
Samengevat is Het drielichamenprobleem een wetenschappelijke sciencefiction die zich deels afspeelt tijdens de Culturele Revolutie. Maar bovenal is het een leerzaam boek dat je langzaamaan inpalmt en je nieuwsgierig maakt naar meer informatie over Trisolaris en hoe het af zal lopen met de aarde. Als je geïnteresseerd bent in wetenschap in het algemeen of specifiek in natuurkunde, dan is dit boek een aanrader.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
