Dichter bij een iconisch schilderij
[Recensie] ‘Officieren en andere schutters van wijk 11 in Amsterdam, onder leiding van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch’. Wie zegt deze titel iets? Mogelijk dat de naam Frans Banninck Cocq bij de kenners wel een lampje doet branden maar dat aantal is waarschijnlijk toch wel beperkt. Maar zeg je De Nachtwacht en iedereen heeft er een beeld bij. Dan verschijnt er direct een blik van blijde herkenning, gemengd met bewondering en nationale trots. Want De Nachtwacht is immers van ons allemaal, is zo’n beetje het icoon van Nederland, te zien in het Rijksmuseum waar in verhouding misschien wel meer buitenlanders dan Nederlanders dit schilderij ooit in levende lijve hebben gezien. Maar dat doet aan de nationale waarde van dit schilderij niets af want De Nachtwacht staat gelijk aan Nederland.
In een kunsthistorisch project zijn de afgelopen jaren 30 kunstwerken gereconstrueerd door een team van deskundigen: Lisa Wiersma, kunsthistoricus, kunstschilder en illustrator; Michel van de Laan, restaurator; Thijs Hagendijk, wetenschapshistoricus; Joris Dik, onderzoeker TU Delft.
Interessant proces
Er zijn gesprekken met de vier teamleden die allen zijn gefascineerd door dit project waarin zij dichter bij de dynamiek van het schilderij komen dat in die tijd bijzonder was: “Rembrandt lijkt bijna meer een filmregisseur dan een schilder, met al die aandacht voor sfeer en verhaal” (p. 89).
De afgebeelde personen worden toegelicht en de weg die De Nachtwacht heeft afgelegd, vanaf de Doelenzaal van het schuttersgilde tot het Rijksmuseum, wordt beschreven.
Interessant zijn de foto’s van De Nachtwacht in de grotten van Maastricht tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Dit boek brengt op leerzame en toegankelijke wijze het boeiende proces van reconstructie in beeld. Het is voor de makers een intensieve weg geweest met een fraai en verantwoord eindresultaat als bekroning. Al hun werk en de achtergronden daarvan zijn in dit mooi uitgegeven boek goed te volgen.
Marc Pos is auteur en programmamaker van de tv serie Het Geheim van de Nachtwacht die recent op tv is geweest.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
