"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het geschenk

Zaterdag, 27 maart, 2021

Geschreven door: Sebastian Fitzek
Artikel door: Patrice van Trigt

Tikje ongeloofwaardig, maar toch verrassend en subliem

[Recensie] Na een emotioneel zwaar gesprek stapt Milan op de fiets naar zijn werk. Rechts op de achterbank van een stilstaande auto ziet hij een meisje paniekerig een briefje vasthouden, tegen de raam. Hij kan het niet lezen. Maar één blik in de ogen van het kind en hij weet dat het foute boel moet zijn. In een impuls besluit Milan achter haar aan te gaan, hij voelt dat ze in gevaar is. Al heel snel is hij dat zelf ook.

Duitsland kent meer dan zes miljoen functioneel analfabeten en hoofdpersonage Milan is er daar een van. Hij werkt in een diner in Berlijn en heeft een relatie met de excentrieke Andra. Hij zorgt ervoor dat niemand zijn geheim kent en past de meest geniale trucjes toe om dit te maskeren. Milan schaamt zich voor zijn beperking en voelt zich een tweederangsburger. Dit gevoel is zo overheersend dat hij het met niemand deelt, zelfs niet met de mensen om hem heen.

“Constant listen om het te verbergen, sprookjes, trucjes en bedrog. Ik ben voor iedereen iets anders. Ik ben zo vaak van identiteit veranderd en heb zo vaak onaangename situaties verdrongen, dat ik niet eens meer kan zeggen wie ik echt ben. Welke herinnering aan mijn leven werkelijk waar is of alleen maar verzonnen.”

De boeken van Fitzek zijn als cadeautjes, al zijn de laatste thrillers niet meer zo verpletterend spannend. Wat zijn laatste boeken kenmerkt zijn de opmerkelijke thema. Het zijn vaak vergeten maatschappelijke problemen waarmee hij zijn hoofdpersonages belast en dat zorgt voor een verrassend perspectief.

Boekenkrant

Nadat Milan het meisje in de auto heeft gezien begeeft hij zich in een onwerkelijke rollercoaster van manipulatie, chantage en mishandeling, die hem terugbrengt naar Rügen aan de Oostzee. Milan heeft daar zijn jeugd doorgebracht. Er kleven geen fijne herinneringen aan die tijd en Milan ziet dan ook flink af met alles dat nu op zijn pad komt. 

Fitzek schuwt het niet zijn personages flink pijn te doen in Het geschenk. Sadistische streken zorgen voor veel leed in dit verhaal. Ze zorgen niet voor tenenkrommende spanning, maar dreiging is er wel.

Jaloerse kat en muis

Maar een thriller hoort ook spanning met zich mee te brengen, is daar nu ook sprake van? De aanzet is er wel, er zijn achtervolgingen waar een kat en een muis jaloers op kunnen zijn, maar het grenst allemaal aan het aannemelijke. Het is allemaal nét te geforceerd toevallig. De hoeveelheid aan gebeurtenissen klopt niet en haalt de realiteitszin weg. De toevalligheden die Fitzek toepast zijn ondanks de sublieme schrijfstijl niet te verbloemen. De geloofwaardigheid komt hiermee in het geding.

Leest het daarom minder prettig? Nee. Sebastian Fitzek beschikt over een duister talent de meest niet voor de hand liggende scenario’s op papier te zetten en een verhaal te laten ontspinnen dat weliswaar niet altijd even geloofwaardig is, maar je toch doet twijfelen: je weet het immers niet zeker. En dát is precies de verleiding van Fitzek. Het niet weten, het altijd op de verkeerde voet worden gezet en voor de gek worden gehouden.

De flashbacks ontrafelen het mysterie rondom wat er aan de Oostzee is gebeurd. De plotwending zet je dusdanig op het verkeerde pad dat je serieus aan je incasseringsvermogen gaat twijfelen. Ook dit is typisch Fitzek.

Eerder verschenen op Perfecte Buren

Boeken van deze Auteur:

De patiënt

Wijd open

De weg naar huis

De weg naar huis

Het geschenk