"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het laatste kind

Vrijdag, 3 september, 2021

Geschreven door: Philippe Besson
Artikel door: Jan Koster

Doembeeld van een leeg nest

[Recensie] Zo’n doe maar gewoon dat is al gek genoeg type. Maandag wasdag, woensdag gehaktdag, zaagmans, spruitjeslucht, op vakantie met een auto volgeladen met van alles want je weet maar nooit. Doe je voorzichtig knul, kijk goed uit met oversteken, glaasje melk voor je gaat slapen, zal ik je instoppen? Zo’n moeder is Anne-Marie, de hoofdpersoon uit Het laatste kind van Philippe Besson.

Goed, het is een beetje zwaar aangezet. Met zorgzaamheid is natuurlijk niets mis, een beetje opvoeding hoort erbij maar het moet niet doorslaan. En dat doet de moeder van de vierentwintigjarige Théo wel. De twee oudste kinderen hebben al langer geleden het ouderlijk huis verlaten, nu is het nakomertje Théo aan de beurt. De in zichzelf gekeerde vader, Patrick, en moeder Anne-Marie helpen met verhuizen, natuurlijk. En hoewel het maar op een half uurtje rijden is voelt het voor haar als het andere einde van de wereld.

Als de spullen eenmaal zijn overgebracht is het vooral Anne-Marie die het onvermijdelijke zo lang mogelijk wil uitstellen. Tegen de gewoonte in een lunch, nog veel ongebruikelijker is de koffie erna, alles om maar te rekken. En dat terwijl ze wordt geplaagd door zorgen. Zal hij wel goed schoonmaken, zijn bed verschonen, zijn sokken keurig per paar opbergen?

Het is een sterk uitgewerkt verhaal over een moeder die huizenhoog opziet tegen het lege nest.

Boekenkrant

Want Anne-Marie is moeder, alleen maar moeder. Dat is zij geworden op jonge leeftijd en sindsdien heeft zij zich daar volop op gestort. Andere zaken die een leven betekenis of inhoud kunnen geven kent zij niet of interesseren haar niet. De rest van haar leven zal één lange leegte zijn en dat is een deprimerend vooruitzicht.

Het laatste kind is een boek vol weemoed. Het druipt er vanaf bij de hoofdpersoon die niets liever zou willen dan de klok terugdraaien. Besson heeft het karakter Anne-Marie sterk uitgewerkt. Meestal leef je in haar hoofd, af en toe is er iets wat op een gesprek lijkt maar dan merk je vooral haar bekrompenheid. Sterker nog, Anne-Marie is eigenlijk een ongelooflijke bemoeizieke zeur, een moeder die altijd maar over je schouder meekijkt! Verschrikkelijk moet dat zijn. Ze is ook iemand die tegelijk afschuw en medelijden wekt, omdat zij ook maar is wie zij is.
Maar toch: eigenlijk begrijp je niet dat ook Théo niet al veel eerder is vertrokken en tot zijn vierentwintigste heeft gewacht.

Het laatste kind is tot vlak voor het einde een sterk boek. Het iets te melodramatische einde had van mij niet gehoeven, maar er zullen ongetwijfeld genoeg lezers zijn die er anders over denken. Hoe dan ook was dit een prettige kennismaking met Philippe Besson.

Eerder verschenen op JKleest

Boeken van deze Auteur:

Lieg met mij

De verzoening