"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het leven, het leven

Dinsdag, 11 augustus, 2020

Geschreven door: Ivan Wolffers
Artikel door: Evert van der Veen

Leven is liefhebben, liefhebben is leven

[Recensie] Ivan Wolffers is arts en schrijver en lijdt al 14 jaar aan kanker. In dit boek bundelt hij verhalen en beschouwingen over het leven, het eerste stuk dateert van mei 2014 en de laatste is van april 2020.

Het zijn korte impressies waarin hij zijn gevoelens, gedachten en allerlei dagelijkse gebeurtenissen beschrijft. Het zijn ‘kleine’ verhalen met een menselijk karakter, goed herkenbaar. Dikwijls gebruikt Wolffers mooie beelden zoals over zijn dementerende moeder: “haar geheugen is verdampt” en over zijn vrienden die “medepassagiers in een voortrazende trein” zijn.

Ontroerend is het verhaal over zijn eerste confrontatie met de dood wanneer een jongetje uit zijn klas door een vrachtauto is aangereden. Wolffers is openhartig over zijn ziekte waardoor hij zich niet wil laten beheersen. Hij filosofeert over toeval in het leven en over geluk en is regelmatig bezig met de dood en zijn levenseinde maar wil nu vooral léven: “De dood komt vanzelf en betrapt me op heterdaad terwijl ik nog midden in het leven sta”, pagina 43. Leven staat voor hem duidelijk voorop en daar wil hij zolang het kan volop van genieten. Het leven staat tussen geboorte en dood in. Die levensdrang wordt misschien ook verklaard door zijn familiegeschiedenis: veel familie is in de Tweede Wereldoorlog in concentratiekampen omgekomen.

Heaven

Zijn kleindochter komt in meerdere verhalen voor en daaruit blijkt de sterke band met haar. Prachtig beschrijft hij het afscheid van zijn moeder en mooi is de wijze waarop dit verhaal eindigt wanneer hij beseft dat zij nu voor de laatste keer zijn naam heeft gezegd.

Dit boek, waarin het leven zo centraal staat, is een persoonlijke terugblik op zijn leven waarin veel goeds is geweest: liefde, verbondenheid, het schrijven van boeken, goede gesprekken met vrienden. Aangrijpend is het afscheid van een terminaal zieke vriend; het confronteert Wolffers ook met zijn eigen naderende einde.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles