Zomer in Amsterdam en woordgrapjes, wat wil je nog meer?
[Recensie] Dit boek is vurrukkulluk. Een woord met een samenstelling van klanken die je alleen begrijpt als je deze een paar keer hardop uitspreekt. Dat gaat in het grootste gedeelte van Raymond Queneau. Deze Franse schrijver stond bekend om zijn gebruik van fonetische (spreek)taal in zijn boeken. Doordat Campert de standaard afspraken rondom spelling uit zijn schrijven weglaat, creëert hij een simpele vertelling die daardoor des te speelser is.
Het verhaal speelt zich af in Amsterdam, een zomerse dag begin jaren zestig. De twee vrienden, muzikant Mees en dichter Boelie, lopen door het drukke Vondelpark en ontmoeten zo het vijftienjarige meisje Panda. Ze is wild en eigenwijs en trekt haar eigen plan, de twee mannen zijn daardoor meteen in de ban van het meisje en willen beiden met haar naar bed. Wat volgt zijn gekke onverwachte taferelen, waarbij Panda eerst geld steelt van een ‘oude grijsaard’ om vervolgens van de buit genoeg alcoholische drank in te slaan om een feest te kunnen bouwen in het huis van de twee vrienden. Deze centrale vertelling wisselt zich af met kijkjes in het leven van afwisselend Mees en Boelie. Mees is eigenlijk een teleurgestelde muzikant die de kost verdient door piano te spelen in bruine kroegen, Boelie blijkt een verveelde succesvolle schrijver die een affaire begint met een getrouwde vrouw.
Campert slaagt erin op meesterlijke wijze niet alleen een wirwar van gebeurtenissen te beschrijven, maar ook haarfijn de sfeer uit de schijnbaar argeloze periode van de zestiger jaren neer te zetten. Hoewel de swinging sixties ver achter ons zijn krijg je toch het gevoel van deze onbevangen tijd. Ik weet nu hoe het moet hebben gevoeld zwetend van de hitte door een druk Amsterdams park te lopen in die jaren. Het verhaal is simpel en toch zo veelzeggend.
Wat mij ook erg opviel tijdens het lezen is de toon van het boek. Er gebeuren allemaal gekke dingen (die vooral door Panda aangedreven worden), de taal is verrassend (sunnyle ipv seniel, dzjojrijden ipv joyriden, Marie-Johanna en Mah-Rioe-Wan-A-sigaretten) en de personages doen lekker wat ze zelf willen, gedreven door lust en verlangen. Dit zorgt voor een vermakelijke leeservaring, ware het niet dat je ergens door wordt tegengehouden vrolijk te schaterlachen bij het lezen. Naarmate je dieper in het verhaal duikt komen er dingen naar voren die op het eerste gezicht niet opvallen. Mees lijkt wel een zelfverzekerde – bijna arrogante man te zijn die goed piano kan spelen, maar blijkt toch heel arm en ongelukkig. Ook Boelie, de rustige, weinig aangedane schrijver die het goed doet in het literaire circuit en daarbuiten, kampt met zijn eigen innerlijke demonen. Iedere personage in dit boek spreekt tot de verbeelding, weet een luchtig interessant gesprek te voeren, maar laat alsnog een zekere weemoed doorschemeren. De wijnboer waar Panda en de andere twee stiekem heengaan om alcohol in grote hoeveelheden te kopen maakt alleen maar grappen, maar zit toch ergens mee en is niet gelukkig. De uitgenodigden (en partycrashers) op hun feest lijken allen in hun eigen wereldje te zweven, niet helemaal geaard op deze planeet. Panda doet misschien wat ze zelf wil, maar laat de lezer zich toch wel afvragen hoe zo’n jong meisje zo los en vrij rondzwerft.
Remco Campert werd door zijn debuutroman in een klap toegelaten tot het literaire wereldje. Daarna volgde een roemrijke carrière, Campert is nu 93 jaar en heeft meer dan twintig titels op zijn naam staan. Zijn leven is zeker vurrukkulluk!
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
