Bonte mythe van opstand
China, elf eeuwen voor onze jaartelling. Een jonge vrouw trekt door het rijk van Yin om het volk op te zetten tegen de zoon des hemels. Vergezeld door een boerenjongen, achternagezeten door een ambitieuze bevelhebber van de keizer en afwisselend als lustobject en als bedreiging gezien door mannen met macht, bereikt ze grote groepen mensen met haar boodschap, bewapent ze de barbaren in het Noorden, en vindt ze eindelijk de dood door een list van haar machtigste bondgenoot. Rashid Novaires laatste roman Het lied van de rog (2007) is een bonte mix van mythe, politiek en avontuur.
De jonge vrouw in kwestie, Li Ting, is de dochter van de beroemde, geliefde en bij de keizer in ongenade gevallen hofkaartenmaker. Als hij wordt omgebracht, ontpopt ze zich tot een volksmenner met een missie: de keizer moet weg en met hem de overtuiging dat alleen de zielen van een select groepje edelen toegang tot de hemel heeft. Ze ontvlucht de hoofdstad en wordt bij het eerste het beste dorpje gevangengenomen, waar de oeverbouwer Fu Chen, een jongen nog, haar vasthoudt, ‘dekt’ en uiteindelijk per ongeluk laat ontsnappen. Hij wordt achter haar aan gestuurd en blijkt zowel een loyale bondgenoot als een ongevaarlijke spion. En een criticus.
‘“Ik geloof niet in een vrouw die strijdt,” zegt Fu Chen.
“Wat is hier aan de hand?” Li Ting komt achter hen staan. “Wat is dit voor zoete inval? Wie is deze jongen met zijn grote mond?”
“Vechten ze dan echt, vrouwen?” Hij draait zich naar haar om. “Tegen mannen?”
“Niet tegen mannen of vrouwen. Het zijn strijders. Ze vechten tegen hun vijanden.”’
Maar wie die vijanden zijn, of hoe je de strijd moet voeren, wordt niet helemaal helder. Li Ting zoekt bescherming bij de troonpretendent en slaapt daartoe met hem. Ze trekt op met Fu Chen, die haar leven redt, maar die haar ter dood veroordeling bespoedigt met een belastende getuigenis. Ze wil de volken in het Noorden, waarmee ze verwant is, beschermen, maar wijst uit eergevoel een bestand af en veroorzaakt een slachting. Het is een verwarrende maar niet ongeloofwaardige opvolging van beslissingen.
Toch komt de strijdende profetes niet tot leven. Hoe menselijk haar keuzes ook zijn, haar woorden blijven gedragen algemeenheden als ‘Er zijn twee soorten strijders, Fu Chen. Zij die van het vrezen wegrennen of zij die het vrezen willen leren kennen. Vergeten of herinneren.’ En bij haar overtuigendheid staat of valt deze roman. Novaire zet met zijn karaktertekening van Fu Chen en Li Tings grote tegenstander Da Xue mooie studies van lust, loyaliteit en lafheid neer. Hij schetst overtuigend de machomaatschappij in omwenteling waarin en -tegen Li Ting strijdt en speelt een interessant spel met perspectieven.
Maar de enigmatische Li Ting is de focus van Het lied van de rog, en zij is leeg als de mythe waarin ze figureert. De verschillende versies van het verhaal, de inconsequente beslissingen, de verwarde mannen en vrouw, ze resulteren in een boek dat vooral bont is.
