Keizerlijk geïnspireerde drugskoerier
Hoeveel Romeinse keizers kent u? Een paar natuurlijk altijd wel: Augustus, Nero, Marcus Aurelius, Hadrianus misschien nog (nee, Julius Caesar was geen keizer). De hoofdpersoon in Het verloren jaar, de debuutroman van Clara Stokhof, heeft zichzelf als opdracht gegeven zoveel mogelijk Romeinse keizers achter elkaar te kunnen opzeggen. Hij komt uiteindelijk tot 79. Het houdt hem niet van de straat, want hij is ook drugskoerier.
De hoofdpersoon heet Benjamin. Aardige jongen, maar wel wat je noemt een ‘vaag type’. Op de meeste levensvragen geeft hij als antwoord ‘dat hij het niet weet’. Hij is opgegroeid bij een verknipte moeder, die regelmatig ‘een nieuwe papa’ in huis haalde. Aan het begin van het verhaal heeft hij zelf een huis gehuurd, ergens in Amsterdam-West. Dat was noodzakelijk, want kort daarvoor heeft zij (haar naam komen we niet te weten) hem na zes jaar het gemeenschappelijk onderkomen uitgezet, met als begeleidende zin: ‘Ik heb medelijden met je, Ben’. Ook nu moet hij het antwoord schuldig blijven op de waarom-vraag: hij wilde helemaal niet weg. Als lezer denk je al gauw: count your blessings, man. Want die zij is zo iemand die overal moeilijk over doet.
Kast
Dat huurhuis van Benjamin is een vreemd optrekje. In de huiskamer bijvoorbeeld hangen dertien spiegels. Op die provocatie heeft Benjamin het enig juiste antwoord: er niet in kijken. Na een tijdje ontdekt hij in de gang – waar het altijd naar kamfer ruikt – een gesloten deur, met daarachter mogelijk een kast. Geen sleutel die past. Langzaam maar onvermijdelijk groeit hij ernaar toe de toegang te forceren.
Minstens zo vreemd is de verhuurder: die belt vanuit onbekende oorden vaak over de meterstanden en over bepaalde brieven die kunnen komen. Al met al een unheimisch en weinig comfortabel domicilie, waar Benjamin zich als hij er is – wat hij tot een minimum probeert te beperken – steeds meer terugtrekt in de kleine keuken.
Ondergang
Hij heeft geschiedenis gestudeerd, met als specialisme nieuwste geschiedenis (dat was een idee van haar; zijn kansen op een baan zouden er door stijgen). Zijn dagen slijt hij op een manier die dicht in de buurt komt van niks doen. Om wat meer houvast in zijn leven te krijgen heeft hij het boek Verval en ondergang van het Romeinse Rijk van Edward Gibbon gekocht en stort hij zich op het uit het hoofd leren van de namen van de Romeinse keizers. Daarnaast schrijft hij vele brieven aan haar – die hij overigens nooit verzendt.
‘Hoeveel nieuwe jurkjes heb je de laatste tijd gekocht en wie vertelt je dat je billen er niet te dik in zijn? Wie schrijft je e-mails aan incassobureaus en wie meldt je ziek bij de baas als je gewoon geen zin hebt om te gaan werken? Neem je iemand mee als je op zondagmiddag gaat brunchen met je ouders, en zegt diegene dan dat het niet uitmaakt dat ze voor drie uur ‘s middags al vier glazen champagne ophebben?’
Benjamin krijgt het nog veel drukker als hij in contact komt met Vasili Nikolajev, een naar Nederland uitgeweken Rus, die een theehuis exploiteert als dekmantel voor drugshandel. Na wat wikken en wegen treedt Benjamin bij hem in dienst als koerier. Hij levert cocaïne en pillen af bij op kicks beluste klanten. De twee mannen worden vrienden; zuipvrienden vooral, die café’s op de Zeedijk frequenteren. De handel gaat een tijdje goed, maar dan komt – net als bij het Romeinse Rijk – de ondergang. Vasili is opeens verdwenen. De huiseigenaar belt dat Benjamin z’n biezen moet pakken; hij verdwijnt met stille trom.
Effecten
De dertien spiegels, de opdringerige verhuurder, de gesloten deur. Het zijn simpele effecten, die aan het begin van het verhaal nieuwsgierig maken, maar die allengs aan kracht inboeten. Ze zijn als vuurwerk waarvan de lont is aangestoken, maar dat niet tot ontploffing komt. Dat geldt nog sterker voor het opdreunen van de keizers: daar weet Stokhof geen maat te houden.
Gelukkig zet ze er wel iets tegenover: een hoofdpersoon met wie je mee kunt leven in zijn worsteling met de ongewilde scheiding van haar en een geloofwaardig, zij het wat langdradig verhaal over mensen die zich met drugshandel bezighouden. Al met al geen overdonderend, maar wel aanvaardbaar debuut. Ik heb genoeg debutanten gelezen die het voor altijd bij me verbruid hebben, maar Clara Stokhofs tweede roman zal ik welwillend openslaan.
—
Eerder verschenen op Recensieweb
