Ondergronds op de Veluwe 1943-1944
[Signalering] In 2005 publiceerde Jeroen Thijssen onder titel Het verborgen dorp het verhaal van het half- ondergrondse onderduikersdorp in de Soerelse bossen bij Vierhouten. Hier werden op verzoek van het verzet onderduikers verzorgd door de Amsterdamse advocaat Eduard von Baumhauer en het Vierhoutense echtpaar Bakker, van voorjaar 1943 tot najaar Het dorp heette in de omgeving het Pas Op-Dorp; een lokale naam die herinnerde aan struikrovers die er ooit de boel onveilig maakten. Er verbleven vooral Joodse onderduikers maar ook verzetsmensen, piloten en zelfs een gedeserteerde Duitse soldaat, tot SS-officieren het verborgen dorp in oktober 1944 ontdekten.
De meeste onderduikers konden vluchten, op acht na, van wie zes ter plekke werden gefusilleerd. Na verschijning van het boek gingen voor auteur Thijssen zoveel deuren open en kwam zoveel archiefmateriaal tevoorschijn, dat hij besloot tot een herziene herdruk die 75 jaar na de ontdekking van het dorp is verschenen. Daarin komen meer getuigen aan het woord en geeft hij advocaat Von Baumhauer de eer die hem na de oorlog is onthouden. Thijssen vertelt het spannende en gedetailleerde verhaal van een bijzondere onderduik, maar ook het menselijke verhaal van de soms gespannen sfeer tussen de onderduikers, en de moeite die sommigen hadden met de (veiligheids)regels. Thijssen heeft een lijst opgenomen van 83 overlevenden, met relevante informatie. Van de half ondergrondse houten hutten zijn enkele replica’s gemaakt; in restaurant De Vossenberg in Vierhouten herinnert een klein museum aan het Verscholen Dorp.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
