Biografie van een ornithologe
[Recensie] Gwendolen Howard groeit op in een welgesteld gezin in Wales, waar aandacht is voor de natuur. Haar vader verzorgt vaak gevallen vogeltjes in een kartonnen doosje, totdat ze weer zelf verder kunnen. Hij is een bekend dichter en mensen komen van heinde en verre naar zijn salonavondjes, om te luisteren naar poëzie en muziek. Len speelt viool en moet ook altijd optreden. Toch ligt het niet voor de hand dat ze als jonge vrouw in haar eentje naar Londen vertrekt om viool te studeren aan het conservatorium. Via een vriend van haar vader krijgt ze een baan in een orkest. Maar ze mist de vogels. Er zijn er wel een paar in de Londense parken, maar het is niet te vergelijken met de band die ze vroeger thuis met bepaalde vogels had. Vioolspelen is heel belangrijk voor Len, maar haar grootste liefde is voor de vogels; daar wil ze haar leven aan wijden, door onderzoek te doen. En dan niet in een laboratorium, maar in de natuurlijke situatie.
Lens levensverhaal wordt afgewisseld met verhalen over de vogels die ze later leert kennen. Ze is in Het vogelhuis gaan wonen, op een afgelegen plek. Overdag staat het raam open en kunnen de vogels zo in en uit vliegen. Ze wint hun vertrouwen en sommigen slapen zelfs binnen, in kartonnen verpakkingen die aan de muur hangen. De sterkste band heeft Len met de koolmezen, die allemaal een naam krijgen.
“Dat gaf me niet alleen gelegenheid hun gedrag te bestuderen, ik kon ook hun onderlinge relaties van dichtbij in kaart brengen. Ik leerde op deze manier zeker veertig koolmezen goed kennen, die allemaal hun eigen voorkeuren en wensen hadden. Ik leerde van de vogels zelf dat individuele intelligentie een veel grotere rol speelde in hun gedrag en keuzes dan biologische neigingen, of wat wetenschappers ‘instinct’ noemen.”
Eva Meijer heeft voor de vogelverhalen geput uit de artikelen en boeken die Len schreef. Over het leven van Len is weinig bekend en daarvoor heeft ze haar fantasie moeten gebruiken, maar als je het leest loopt het allemaal naadloos in elkaar over. Het is prachtig geschreven, een ode aan een bijzonder mens die ook te maken krijgt met onbegrip. Door dit boek wordt opnieuw aandacht gevraagd voor de boodschap die Len verkondigde: dat dieren veel diverser zijn dan mensen denken en dat we gewoon eens beter moeten kijken voor we conclusies over ze trekken.
—
Eerder verschenen op Lalageleest
