Deel 1 van een trilogie over het leven van doven en slechthorenden
[Recensie] De doofstomme Hilletje is het hoofdpersonage in deze geromantiseerde familiegeschiedenis die overigens is gebaseerd op historisch bronnenonderzoek. Dit boek is het eerste, opzichzelfstaande deel van een trilogie over het leven van doven en slechthorenden.
Het verhaal speelt zich af in het heden en het verleden. De verhaallijn uit het verleden speelt aan het einde van de negentiende eeuw in het plattelandsplaatsje Randsdorp. De conservatieve dominee aldaar beschouwt gehandicapten als kinderen van de duivel en zaait angst en wantrouwen onder de vrome bewoners die vervolgens worden verstoten en bespot. Hilletje is een van hen.
“Opa begon te gebaren en Hilletje luisterde met haar ogen, ze zag de taal van de gebaren en wist wat hij haar vertelde. Instinctief voelde ze aan dat ze hem niet moest onderbreken.”
Hilletjes’ opa leert haar gebarentaal. Wanneer Hilletje naar het Instituut voor Doofstommen in Groningen wordt gestuurd, leert ze daar spreken, lezen en schrijven volgens de methoden uit die tijd. Bovendien sluit ze er diverse vriendschappen. Ondanks dát blijft het stille verdriet.
“Na de zoveelste knuffel en kus, bleef Hilletje met een heel serieus gezichtje staan. Toen kwam het geluid uit het diepst van haar keel, nog wat onbeholpen, de klank nog niet feilloos mooi. ‘Dag vader, dag moeder.’ Moeder sloeg haar hand voor haar mond, ze hoorde voor het eerst haar dochter spreken.”
In het heden worden stoffelijke resten gevonden op het terrein van het voormalig Instituut voor Doofstommen die duiden op een misdrijf ten tijde van Hilletjes’ verblijf aldaar. Jenny, een doortastende jonge vrouw, wil weten wat er is gebeurd en gaat op onderzoek uit om de identiteit te achterhalen van de omgebrachte persoon.
Dat het verhaal over Hilletje dichtbij de auteur staat, is duidelijk te merken. Hilletje was namelijk het zusje van de overgrootvader van Spoor-van der Eerden. Die persoonlijke connectie voel je aan de wijze waarop de auteur haar verhaal presenteert. Hilletje is zó knap gekarakteriseerd dat de lezer haar al snel in het hart sluit, maar ook diverse andere personages komen uitstekend over het voetlicht. Bovendien weet Spoor-van der Eerden het thema van haar roman fraai te combineren met het boeiende onderzoek naar de menselijke resten in het heden.
Het verhaal raakt en emotioneert. Maar dat niet alleen, het geeft de horende mens ook veel inzicht in het leven van de dove medemens. Ook dát weet de auteur uiterst raak in woorden te vatten en ook dat is begrijpelijk aangezien zij zelf doof is. Nu is het zonder meer te prijzen dat Spoor-van der Eerden ons inzicht geeft in de wereld der doven, en daar alleen verdient zij al respect voor, maar ze hanteert bovendien een zeer fraaie schrijfstijl en weet te raken met haar woorden en haar verhaal.
Kortom, ‘Hilletje’ heeft veel meer te bieden dan een mooi verhaal. Aanrader!
Over de auteur
Annemarie Spoor-van der Eerden begon al op jonge leeftijd te schrijven. Na het schrijven van columns voor een regionale krant en in een magazine, is zij op advies van haar man begonnen aan de trilogie waar ‘Hilletje’ het eerste deel van is. Zij beschrijft de veranderingen ten aanzien van doofheid, door de tijden heen, te beginnen met Hilletje in de negentiende eeuw.
—
Eerder verschenen op Hanneke Tinor Centi
