Wandelboek dat een waarschuwing nodig heeft
[Recensie] Wie zou er geen avontuurlijke wandelvakantie willen meemaken? Wie wandelt niet het liefst op de bonnefooi, zonder gebruik te maken van dwingende bewegwijzeringen? Wie verdwaalt niet graag door een volkomen onbekend landschap?
Zelfs al zou je misschien wel geïmproviseerd op pad willen gaan, ga je dat ook werkelijk doen? Hoe raak je je gewoonte kwijt om alles onder controle te houden? Zou het helpen om dit boekje te bestuderen, waarin Franco Michieli aangeeft hoe je het beste de weg kwijt kunt raken?
Zijn eerste advies is nogal opvallend: laat alle kunstmatige hulpmiddelen thuis! Ga zonder horloges, landkaarten, kompassen, gps-apparaten, telefoons of radio’s op pad, zoek een onherbergzaam gebied waar ook geen wegwijzers of wandelpaden zijn, strek de benen en begin gewoon te wandelen! Mocht je na verloop van tijd toch enigszins grip willen hebben op de route, vertrouw dan op jezelf als hulpmiddel. Hoe doe je dat? Natuurlijk! Door je te oriënteren op de stand van de zon en de sterren!
Cursus
Deze originele benadering roept toch wel de nodige vragen op. Wat bijvoorbeeld als je nooit hebt geleerd hoe je je op de sterrenhemel kunt oriënteren? Zou het niet verstandig om voor vertrek een cursus op dit gebied te gaan volgen? En weet je wel hoe je het beste de zon als leidraad kan nemen? Wat moet je doen als het de hele dag ernstig bewolkt of mistig is? Halverwege het boekje zegt de auteur dat het bij slecht zicht ook mogelijk is om de windrichting als uitgangspunt te nemen. Maar wat heb je daaraan als de wind opeens gaat draaien? En wat doe je als de natuurlijke hulpmiddelen, de zon, de sterren of de wind je naar de rand van een ravijn voeren, of naar de oever van een brede rivier? Ga je dan linksaf of rechtsaf?
Het opvallende is dat de als geograaf opgeleide Michieli geen of nauwelijks praktische aanwijzingen geeft over hoe je ‘met plezier kunt verdwalen’. Zo biedt hij slechts summier informatie over welke gebieden zich hiertoe het beste lenen. Is Zuid-Limburg of Drenthe ook een optie, of moeten we persé naar Noorwegen, IJsland of de Alpen? Wel noemt hij dat ronddwalen in een stad ook een mogelijkheid is, zo struinde hij zelf een dag lang in Milaan rond, zonder kaarten, horloge of mobieltje en zelfs zonder geld. Een ander punt waar Michieli nauwelijks aandacht aan besteedt is hoe je tijdens de misschien wel weken durende dwaaltochten aan eten moet komen. Slechts één keer liet de auteur zich ontvallen dat hij op een van zijn tochten alleen brood, kaas en chocola meenam, een kooktoestel had hij thuisgelaten. Is dit een vooruitzicht waar ons hart sneller van gaat kloppen?
Hellingshoek
Pijnlijk is dat Michieli niet helemaal consequent is. Hij mag dan onderweg geen kaartmateriaal meenemen, wat hij wel doet is het vooraf uitvoerig bestuderen van de gedetailleerde kaarten van het betreffende wandelgebied. Zo weet hij wel degelijk waar de rivieren lopen, waar de dalen en bergen zijn en hoe het landschap is gevormd. Ook zaken als de hoogteverschillen en de hellingshoek van bergen en bijvoorbeeld de potentiële stroomsnelheid van te doorwaden rivieren slaat hij op in zijn geheugen. Je zou zeggen: als je toch van die informatie gebruik gaat maken, neem dan gewoon de landkaart mee. Dat is ook handig als je, zoals Michieli overkwam, door sneeuwval in een nieuw, onbekend gebied terecht komt.
De filosofie van deze auteur is misschien het beste als volgt samen te vatten: ‘De schoonheid van het verdwalen die we in onze tijd hebben leren kennen, nodigt uit om dat angstvallige aan de buitenkant blijven -omdat ‘veiligheid voor alles gaat’- te overwinnen.’ Zou deze beroepswandelaar zich wel realiseren hoeveel wandelaars er regelmatig in onherbergzame gebieden verdwalen, en daarbij soms zelfs het leven hebben gelaten? Dit terwijl zij hoogst waarschijnlijk niet zonder landkaarten en navigatiemiddelen op pad waren gegaan! Onwillekeurig moet ik hierbij denken aan wat ik tijdens een wandelvakantie in Schotland in een café zag hangen: een enorm lange lijst van vermiste wandelaars. Doordat Michieli geen enkele informatie over deze gevaren geeft is deze publicatie, met de optimistische titel Hoe wegen wandelaars vinden in feite onverantwoord. Zou het helpen als de uitgever een inlegvel zou toevoegen met de waarschuwing om de inhoud van het boek niet serieus te nemen?
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
