Feminisme après la lettre
[Recensie] Wie (een paar) boeken van Isabel Allende heeft gelezen, weet dat de daarin geportretteerde vrouwen het feminisme hoog in het vaandel hebben staan. In dit boek laat ze zien hoe dat komt. En waarom ze zich inzet voor vrouwenrechten, en strijdt tegen achterstelling en discriminatie. Inderdaad: dit is dus geen ‘normale’ Allende die een mooi of intrigerend verhaal vertelt – dit is de hoogst persoonlijke geschiedenis van een succesvol schrijfster – feminisme niet avant, maar après la lettre.
De titel van het boek kan letterlijk opgevat worden: wat vrouwen willen. Voor een man meteen een interessante vraag die al eeuwen door zijn brein cirkelt, want wat wil een vrouw eigenlijk? Allende is daar duidelijk in. Op de eerste plaats met vette stip: niet overheerst worden door mannen:
“En wat houdt mijn feminisme in? Het gaat niet om wat we tussen onze benen hebben, maar om wat er tussen onze twee oren zit. Het is een filosofische houding en een rebellie tegen de autoriteit van de man. Het is een manier om de menselijke relaties te begrijpen en de wereld te beschouwen, om in te zetten op gerechtigheid, het is een strijd voor de emancipatie van vrouwen, gays, lesbiennes, transgenders – LGBTQ+-, van iedereen die door het systeem wordt onderdrukt, plus eenieder die zich erbij wil aansluiten. Welkom, zoals de jongeren van tegenwoordig zouden zeggen: hoe meer, hoe beter.”
Goed punt, strak verwoord ook. Die duidelijke, eerlijke stijl houdt Allende goed vast wanneer ze ons over haar leven vertelt. Te beginnen uiteraard bij haar jonge jaren (ze is geboren in 1942) die ze doorbracht bij haar moeder Panchita. Die werd, met twee kinderen in de luiers en een pasgeboren baby in haar armen, door haar man in de steek gelaten.
Panchita kon bij haar ouders in Chili onderdak krijgen, en daar bracht Isabel haar kindertijd deels door. Op die plek al werd het fundament gelegd voor haar vrouwvriendelijke denkrichting toen ze besefte dat haar moeder in het nadeel was ten opzichte van de mannen van de familie. Ze was immers tegen de wil van haar ouders getrouwd, mislukt, precies zoals ze haar hadden gewaarschuwd, en had haar huwelijk nietig laten verklaren, wat de enige uitweg was in dat land waar echtscheiding pas in 2004 werd gelegaliseerd.
Maar zoals we nu weten, had de kleine Isabel sluimerende talenten die in 1967 aangesproken werden toen ze als journalist ging werken. Dankzij Carmen, een beroemde literaire agent uit Barcelona, werd in 1982 haar eerste roman gepubliceerd. Het huis met de geesten is inmiddels een klassieker. En een gulle stroom boeken kwam daarachteraan.
Die schrijfdrift lijkt nu wat minder geworden; de bron droogt stilaan op. Met dit boek boetseert ze een vermakelijk, dicht op haar eigen huid zittend beeld van levenswijsheden. Ze weet hoe dat moet: de taal is eigentijds, haar mening is uitgesproken en de toon is optimistisch. Maar het verhaal maakt de indruk bij elkaar gesprokkeld te zijn met informatie die weinig toevoegt aan wat de fans al weten. Voor die fans ligt dit werkje van de bekende weg af, maar voor wie wil lezen hoe een sterke vrouw laat zien wat voor haar belangrijk is, is het een leuke toegift.
—
Ook verschenen op Nico’s recensies
