100 voorwerpen, 100 verhalen
[Recensie] Uit de 120.000 objecten die de firma Heineken rijk is, zijn er 100 uitgekozen voor dit boek. Ze vertellen het verhaal van deze bierbrouwer in vier tijdperken: 1863 – 1914, 1914 – 1945, 1945 – 1968 en 1968 – 2017.
Het boek van kunsthistoricus en journalist Marie Baarspul en fotograaf Ronald Smits opent verrassend met een Egyptisch reliëf waarop een offer met bier is te zien. De steen dateert uit 3000 – 2300 voor Christus. De afbeelding biedt een interessante kijk op het gebruik van bier in oude tijden.
Vervolgens zijn er afbeeldingen aangaande de begintijd van Heineken zoals een troffel met daarop afgebeeld de eerste brouwerij. Interessant is ook de eerste bottelmachine die in het begin van de 20e eeuw werd gebruikt en nu bijna primitief aandoet.
Fraai is de tapzuil van keramiek met daarop een beeldje van een vatendrager, daterend van omstreeks 1900. Ook de peervormige gisttank van koper mag tot het industriële erfgoed worden gerekend. Buitengewoon mooi is de maquette van het nieuwe brouwhuis dat in 1913 werd gebouwd.
Opvallend is de thuistap – stoop genoemd naar de ontwerper ervan – uit 1937. Het is een glazen vat in een rieten omhulsel ter bescherming en voorzien van een handvat. Hij wordt aangeprezen met deze woorden: “Vele woningen zijn huis-bieretaria geworden, omdat men geen weerstand kan bieden aan de verlokking, uitgaande van de advertenties voor de nieuwe verschijning”, pagina 111. Een dergelijke reclametekst zou vandaag de dag niet meer geaccepteerd worden door de reclamecode-commissie. Zo kijken we nu ook met verbazing naar de bierautomaat die in de jaren 50 van de vorige eeuw op het werk aanwezig was. Op de foto zien we werknemers die haar tijdens de lunch een biertje tappen.
Een opvallend item – maar dat was ook de bedoeling – is de variomaton. Een grote bierton uit 1890 werd voorzien van wielen en een motor. Hij werd ingezet bij de autoraces in Le Mans in 1962.
Er komt veel reclame en promotie voorbij in dit boek waarin ook een tijdsbeeld zichtbaar wordt zoals de sterotiepe man/vrouw – beelden. Duidelijk aanwezig is ook de relatie tussen bier en sport en muziek. Het boek biedt een boeiend overzicht van een bekend biermerk en het gebruik daarvan.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
