"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Japan Airlines nr. 123

Zaterdag, 16 juni, 2018

Geschreven door: Hideo Yokoyama
Artikel door: Istvan Kops

De media over een vliegtuigcrash

[Recensie] In de luchtvaartgeschiedenis hebben zich – ondanks dat de statistieken uitwijzen dat de luchtvaart een heel veilige manier van vervoer is – heel wat noodlottige vliegrampen voorgedaan. De bekendste en meest dodelijke vliegramp is nog steeds de crash tussen twee vliegtuigen op Tenerife op 27 maart 1977, waarbij vijfhonderddrieëntachtig mensen om het leven kwamen. Minder bekend voor veel mensen is vlucht 123 van Japan Airlines die op 13 augustus 1985 tegen de berg Takamagahara in de prefectuur Gunma in Japan botste. Vijfhonderdtwintig mensen verloren hun leven en daarmee werd het het dodelijkste vliegtuigongeluk met één vliegtuig tot op heden.

Tegenwoordig zou zo’n ramp 24/7 gecoverd worden door de social media, maar in de jaren tachtig van de vorige eeuw ging dat er nog heel anders aan toe. In het begin is er nog veel onduidelijkheid waar het toestel is neergestort en welke prefectuur (in Nederland te vergelijken met een provincie) in Japan precies verantwoordelijk is voor de berging van het toestel en haar passagiers. Als de tv-beelden uiteindelijk duidelijkheid geven, weet de hoofdredactie van de North Kanto Times dat ze als regionale krant van de prefectuur Gunma de hofleverancier kunnen worden van de nieuwsgaring rondom de vliegramp en dat de hele wereld over hun schouders mee zal gaan kijken.Toch zijn de medewerkers van de North Kanto Times zeker niet onverdeeld in hun nopjes met deze buitenkans. De kwestie wordt letterlijk opgepakt als een ‘geërfd ongeluk’. Iedereen op de krantredactie weet dat hen een enorme taak en verantwoordelijkheid wacht om deze ramp op een goede manier te verslaan. Daar zit lang niet iedereen op te wachten. Kazumaza Yuuki wordt door de hoofdredactie van de krant aangewezen als de chef van de tijdelijke redactie die de verslaggeving rondom de vliegramp zal moeten doen.

Japan Airlines nr. 123 van Hideo Yokoyama is vermoedelijk niet ieders cup of tea. Wie het boek voor het eerst in de boekhandel oppakt zou zo maar kunnen denken dat het hier om een actiethriller gaat. De kaft en ook de hele verdere aankleding van het boek lijken ook in die richting te wijzen, maar niets is minder waar. Hoewel de noodlottige vlucht zeker een grote rol speelt in het verhaal, vertelt Japan Airlines nr. 123 vooral het relaas van Kazumasa Yuuki, die de verslaggeving rondom de vliegramp in goede banen moet zien te leiden. Dat betekent onder andere keuzes maken over welk nieuws op welke pagina moet verschijnen, welk ander nieuws dat niet direct met de vliegramp te maken heeft moet wijken en onderhandelen met de grote bazen van de krant over hoe de verslaggeving moet worden aangepakt. Daarbij ontstaan voortdurend conflicten tussen allerlei afdelingen binnen de krant, want niet iedereen blijkt dezelfde visie te hebben op hoe de ramp in de krant moet komen.

Op zichzelf is deze aanpak best origineel te noemen. De lezer ziet alle keuzes die een krantenredactie moet maken. Er is immers meer nieuws dan alleen de vliegramp en niet alles is even geschikt voor menselijke consumptie. Het helpt daarbij dat Hideo Yokoyama zelf ook journalist is en duidelijk erg veel van het journalistieke vak afweet. Veel kennis over een bepaalde materie kan echter soms ook een valkuil zijn. Hideo Yokoyama verliest zich al snel te veel in de details, waardoor er nauwelijks van enige spanning sprake is en de vaart ondanks de korte hoofdstukken behoorlijk uit het verhaal wordt gehaald. De meest actierijke passages bestaan uit boze krantenmensen die in een stressvolle omgeving met de neuzen tegen elkaar aanstaan en met klappen dreigen. Dat mag misschien op tv werken, maar in een boek is er toch iets meer nodig om de boel gaande te houden. Hideo Yokoyama toont zich hier meer een journalist dan een romancier.

Boekenkrant

In het nawoord legt Hideo Yokoyama uit dat door elke psychologische verandering binnen het redactionele team, dat wordt overspoeld door het ene probleem na het andere, gedetailleerd te beschrijven, hij denkt iets te hebben laten zien van de manier waarop de Japanse media opereren. De vraag is echter of dit bij een breed publiek in de smaak zal vallen. Het boek leest bij tijd en wijle als een geromantiseerde vorm van een bedrijfsorganogram en dat is eerlijk gezegd niet een onverdeeld genoegen.

Nee, spannend wil het allemaal niet worden en er is een grote kans dat de lezer helemaal tureluurs wordt van alle namen van personen en facties die in hoog tempo op hem worden afgevuurd. Er is een namenlijst achterin het boek, maar ook daarmee zal de verwarring nauwelijks minder worden. De meeste Nederlandse lezers zullen vermoedelijk constant heen en weer moeten bladeren om er achter te komen wie wie ook alweer was.

Japan Airlines nr. 123 wordt eigenlijk pas interessant als er in wordt gezoomd op het privéleven van Kazumasa Yuuki. De invloed die stress teweeg kan brengen in het leven van een Japans gezin is mooi en ontroerend beschreven, waardoor de vervreemding en het onbegrip tussen Kazumusa en diens zoon veel indruk maken. Daarnaast zijn de scenes waarin Yuuki zijn bergbeklimhobby uitoefent werkelijk bijzonder fraai. Zijn momenten in de bergen zijn de enige momenten waarin Yuuki zich volledig vrij voelt van alle spanning en stress die zijn baan en gezin opleveren. Japan Airlines nr. 123 is al met al geen gemakkelijk boek. Als Hideo Yokoyama zich wat minder gedetailleerd had bezig gehouden met het reilen en zeilen op een krantenredactie en wat meer op het leven van zijn hoofdpersoon dan was Japan Airlines nr. 123 ongetwijfeld een veel aangenamere leeservaring geweest.

Eerder verschenen op Thrillzone


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur:

Japan Airlines nr. 123

Tokyo Tapes nr. 6-4