"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Kanker voor beginners

Dinsdag, 28 september, 2021

Geschreven door: Jeroen van Merwijk
Artikel door: Piet Halma

Het levensverhaal van Jeroen van Merwijk


[Recensie] Eerder dit jaar overleed Jeroen van Merwijk, cabaretier, tekstschrijver en beeldend kunstenaar aan de gevolgen van darmkanker. Op het moment dat hij hoort dat hij een ongeneeslijke vorm van kanker heeft begint hij te schrijven. Nu doen wel meer mensen dat. Er is inmiddels een forse boekenplank met ervaringsverhalen geschreven. Maar Kanker voor beginners wijkt af van het vaak wat sombere gehalte van deze boeken.

De kracht van wat hijzelf noemt ‘de methode Van Merwijk’ is het wel serieus nemen van de mededeling wat hem overkomt, maar wel met een ondertoon van humor. Zijn methode is niet veel meer dan een manier van omgaan met de ziekte.

“Ik wil niet zeggen dat ik het probleem van mijn kanker als een lolletje beschouw, maar ik ben eraan gewend om de dingen afstandelijk te bekijken. Dat klinkt een beetje ongevoelig en dat is het misschien ook. Maar het is nu wellicht wel in mijn voordeel.”

Van Merwijk beschrijft zijn ervaringen in het Antonie van Leeuwenhoek ziekenhuis. (‘De P. C. Hooft van de ziekenhuizen’). Alle onderzoeken komen langs, keuzes voor kuren, bijwerkingen, diëten, maar ook de vele media-aandacht die zijn nieuw lot genereert. Zo vraagt hij zich af of de media dezelfde belangstelling aan de dag had gelegd als hij een gewone
huistuin-en-keuken-kanker had gehad.

Boekenkrant

Veel aandacht heeft Van Merwijk voor de rol van zijn vrouw. “Een partner heeft er namelijk misschien nog wel meer last van dan de patiënt (…). Van de partner wordt alleen maar verwacht dat hij of zij zonder klagen de hele dag belangeloos inzetbaar is. En het ergste is hij of zij staat in diepste wezen machteloos”. Jeroen van Merwijk adviseert de lezer, ook als die denkt dat de adviezen van de partner niet deugen, er goed aan te doen ze zo veel mogelijk op de volgen. “Al was het alleen maar uit liefde”.

Ook omschrijft hij de stadia van het rouwproces dat hij doormaakt. Voor hem zijn dat achtereenvolgens -verbazing, -indaling, -besef en -omarming. Bijna op het eind van zijn boek komt hij tot een voorlopige conclusie dat de kanker hem veel heeft gegeven, zoals liefde van alle kanten en meer waardering dan ooit. Ook schrijft hij zichzelf beter te hebben leren
kennen en in staat gesteld te zijn vóór zijn dood aan nog wat ‘verbeterpuntjes’ te werken. Op de laatste bladzijde neemt hij zich voor dat als het onverhoopt nog goed met hem komt hij nog een volgend boek wil schrijven getiteld Kanker voor gevorderden. Dat is er niet meer van
gekomen.

Eerder verschenen in Hematon Magazine