Lastige vormgeving houdt lezertjes moeizaam bij de les
[Recensie] Ja lezer, ken jij het woord TOS? Eigenlijk geen woord maar een afkorting: Taal Ontwikkelings Stoornis. Dit boek is voor kinderen die TOS hebben.
TOS komt bij ongeveer vijf procent van de kinderen in Nederland voor. In de hersens van die kinderen wordt taal minder goed verwerkt. Daarom hebben ze moeite met praten of taal begrijpen. TOS is dus geen dyslexie of een lage intelligentie.
Moeilijk kunnen lezen of taal verwerken is lastig in onze talige maatschappij. Het goede nieuws is dat TOS al op jonge leeftijd te herkennen is. In dit boek staat een lijstje met signalen. Ook is er een link naar een TOS-check-app om het taalniveau van je kind te testen. En natuurlijk dit verhaal, geschikt als voorleesboek voor kinderen van 3-6 jaar.
Dat testen we met de 6-jarige kleindochter met TOS diagnose. Ze is inderdaad wat minder goed in taal, maar wel slim en snapt 100 keer sneller een computergame dan de gemiddelde volwassene zoals ondergetekende. We leggen haar het boek voor.
Nou ja, eerst leggen we het boek neer. De flappen steken er aan beide zijden uit. Ah, de flappen klittenbanden op elkaar vast, dan heb je een rechtopstaande driehoek. Met aan de ene kant tekst en aan de andere kant plaatjes. Kleindochter de plaatjes, ik lezend.
Dat loopt niet heel soepel. Ik kan niet goed zien of kleindochter de plaatjes op mijn leesvolgorde volgt. Zij snapt niet precies op welk gedeelte van de plaatjes ze moet kijken als ik lees. Oplossing: we zetten het boek schuin tussen ons in.
De tekst volgt ze moeiteloos, te moeiteloos. Als ik bij de laatste twee regels ben, trommelt ze al met haar vingers op tafel. Dat moet sneller, dit lijkt niet eens op de snelheid waarmee Pikachu zijn vijanden verslaat in Pokemon. We lezen door en halen heel snel de eindstreep, ruim waarvoor de kleindochter luidkeels de vraag in het verhaal beantwoordt: wat zoekt Tossie eigenlijk? Heel goed. En nu ze dit weet, hoeven we haar echt niet te vragen om dit verhaal nog een keer te lezen.
Dit is een vrijblijvende test, en we willen het boek niets tekort doen. Maar…
Voor 3, 4 en misschien 5-jarigen zal het verhaal spannend zijn. Dat hangt ook af van de mate waarin de kinderen door TOS gehinderd worden. Dit verhaal is toch ietwat voorspelbaar. Voor kinderen die anno 2022 met een tablet in hun handen opgroeien, zul je wat meer moeite moeten doen. Daarnaast is de uitvoering van het boek en daarmee het gebruikersgemak wonderlijk eh ongemakkelijk, zie hierboven. Als voorlezer moet je contact kunnen houden met de tekst, anders kun je het kind dat meekijkt, niet goed begeleiden.
Het klinkt allemaal nogal kritisch, maar zoals het hier staat is het in real life ervaren. Kentalis volgt het loffelijke streven om een heel brede groep mensen die moeite hebben met taal, te stimuleren en begeleiden. Maar dit product zou ik bij een volgende druk checken of het nog voldoende aansluit bij de doelgroep.
—
Ook verschenen op Nico’s recensies en Tiktok
