"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Koortsgloed

Woensdag, 25 oktober, 2006

Geschreven door: Marieke Groen
Artikel door: Rachel Levy

Egocentrisme in Egyptische woestijn

Een vrouw – we vermoeden van ergens in de dertig – vertrekt voor drie maanden naar Egypte. De aanleiding van het verblijf in het buitenland is een soort dertigersdip dan wel mid-life crisis. Moira, zoals de vrouw heet, is redacteur bij het glossy vrouwenblad She. Daarvoor was ze freelance journalist en reisde ze veel voor haar werk. Ze heeft inmiddels al zes jaar een relatie met Koen, met wie ze samenwoont en duidelijke afspraken heeft over de dagen waarop ze vrijen. Zonder die afspraken komt daar immers niets van.

Moira was lange tijd een bevlogen journalist, maar werkt al inmiddels al te lang op de automatische piloot. Nieuwe stukken die ze produceert zijn herschreven versies van artikelen die jaren eerder van haar hand verschenen, soms zelfs in hetzelfde blad. De redactie merkt daar overigens niets van – iedereen lijkt tevreden over Moira’s werk. Zodanig zelfs dat ze een promotie krijgt aangeboden: de hoofdredacteur van She gaat op zwangerschapsverlof en wil daarna deeltijd gaan werken. Moira wordt gevraagd de baan met haar te gaan delen.

Aanvankelijk stemt Moira toe maar uiteindelijk besluit ze dat ze er beter eerst een tijdje tussenuit kan gaan voor ze de leidinggevende positie aanneemt. Ze vindt zichzelf journalistiek te veel ingezakt en wil nieuwe energie en inspiratie opdoen.

In Egypte gaat ze drie maanden als vrijwilliger werken bij archeologische opgravingen die onder leiding staan van een Nederlande oudheidkundige, professor Van Backhuyzen. Het is de bedoeling dat ze in die drie maanden regelmatig artikelen naar de redactie van She stuurt – vanzelfsprekend artikelen die te maken hebben met de vrouw in Egypte, die interessant zijn voor het lezerspubliek van She.

Koortsgloed is een makkelijk lezend boek. Met zijn duidelijke schrijfstijl, eenvoudige verhaallijn en plot, waarin gelaagdheid en onverwachte kronkels onbreken, lees je het op je gemak in één keer uit. Het boek hoort in de categorie literatuur die je ook onder de de meest drukke omstandigheden kunt lezen – je hebt weinig concentratie nodig om het hele boek te lezen.

Wat normaliter een positief aspect van het boek zou zijn, is hier echter wel erg ver doorgetrokken. Koortsgloed kun je namelijk ook lezen en begrijpen zonder dat je het hele verhaal leest. Het onbreekt het boek aan verrassingen en zit vooral vol met cliché’s.

Al direct bij aankomst ontmoet Moira de geheimzinnige Omar Maspero, een plaatselijke archeoloog die ook in het opgravingsteam werkt. We weten en voelen het direct al: Omar en Moira zullen op een gegeven moment samen in het bed belanden. Marieke Groen laat niets aan de verbeelding of het toeval over: alle wendingen worden vooraf aangekondigd. Vrijwel alle Europese generalisaties over Egypte komen in het boek aan bod: de mannen die alleen maar seks van de Europese vrouwen willen, de Europese vrouwen die het beeld van de Egyptenaren daar uiteindelijk alleen maar bevestigen. Moira kiest voor haar (kinderloze) onafhankelijkheid en Omar blijkt uiteindelijk een ‘ouderwets’ gezinsbeeld te hebben, compleet met kinderen. De Nederlandse hoogleraar Van Backhuyzen laat zich – als naïeve Europeaan – bedonderen in zijn eigen wetenschappelijke specialisme door de – uitermate geslepen en achterbakse – Egyptenaren. En vanzelfsprekend werken de Egyptenaren niet of nauwelijks terwijl de Europeanen zich niet klein laten krijgen door de brandende zon. Een en ander wordt afgewisseld door uitgebreide beschrijvingen van seksuele handelingen tussen Moira en Koen, of Moira en Omar. Een functie lijken die gedetailleerde beschrijvingen (de lengte of dikte van een penis, of het wel of niet doorslikken van sperma) echter niet te hebben.

Koortsgloed is een boek zonder verrassingen, bijzondere bespiegelingen, interessante verhalen of passages. Het grootste inzicht dat de lezer krijgt, is dat hoofdpersoon Moira een zeer egocentrische vrouw is, die weinig inlevingsvermogen heeft in haar vriend Koen of haar minnaar Omar, maar zich vooral afvraagt of en zo ja in hoeverre beide mannen aan haar voeten liggen en wat ze voor haar over hebben. De grote irritatie die Moira daarmee oproept bij de lezer, is waarschijnlijk het enige gevoel dat het boek de lezer meegeeft – al is dat in dit geval vooral een negatief gevoel.

Het einde van het boek stelt de lezer definitief teleur: na drie maanden van afwezigheid en een affaire met Omar keert Moira gewoon weer naar huis, naar haar vriend. Er is niets veranderd met drie maanden geleden, behalve dat ze zowel haar vriend als haar minnaar verraden heeft. Objectief gezien lijkt ze nu pas echt reden te hebben voor een midlife crisis – dat ze zelf als gelukkig mens terugkeert naar Nederland, berustend in haar eigen levenswandel, roept vooral vragen op. Waarom was ze aanvankelijk vertrokken naar Egypte? Wat zocht ze er? Waarom heeft de affaire met Omar haar persoonlijke crisis opgelost?

Koortsgloed bewijst als geen ander boek dat het schrijven van literatuur meer is dan het noteren van soepel lopende zinnen. Een lezer wil verrast en vermaakt worden, en, bij voorkeur, aan het denken worden gezet. Koortsgloed doet niets van dit alles.


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.