"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Lily

Vrijdag, 9 september, 2011

Geschreven door: Marian Donner
Artikel door: Carmen Meuffels

Obesitashedoniste versus idealistisch feminisme

Aan mijn lichaam kun je zien dat ik geen grenzen heb. De vraag is wat je met al die vrijheid gaat doen.’ Lily, het roodharige hoofdpersonage uit de gelijknamige roman van Marian Donner, is te dik. Veel te dik. Maar dat maakt haar niets uit: ze schaamt zich nergens voor. Niet voor haar omvang, en ook niet voor haar beroep. Lily is namelijk een hoer, of, zoals ze zelf vol trots zegt: een courtisane. In Lily toont Donner de prostitutie vanuit een onconventionele invalshoek in een verhaal dat achteraf toch niet zo simplistisch is als op het eerste gezicht lijkt.

De negentig kilo wegende Lily is één bonk levenslust. Ze leidt een lui, losbandig en bovenal bijzonder onbezorgd leventje. In tegenstelling tot Jasmin, haar collega en tevens maatschappelijk en politiek geëngageerde vriendin, houdt Lily er een puur hedonistische levensstijl op na: ze doet wat ze wil, wanneer ze dat wil, zonder rekening te houden met de gevoelens van anderen. Een groot gedeelte van de roman is gewijd aan de dagelijkse bezigheden van Lily, die ondanks hun voorspelbaarheid (wanneer ze niet eet ontvangt ze klanten en andersom) toch op een grappige manier weten te verrassen. De mannelijke typetjes die Donner opvoert variëren van sneue mannen die het niet aandurven hun ongelukkige huwelijk te beëindigen tot masochisten die willen dat Lily met blote voeten bovenop ze gaat staan. En dan is er ook nog een klant die haar betaalt om zijn echtgenote te spelen:

‘Lily had een klant die haar betaalde om zijn echtgenote te spelen, mevrouw Man noemde ze hem. Hij wilde dat Lily een soepjurk droeg met platte schoenen eronder. Samen gingen ze uit. Eerst naar wat cafés, later op de avond naar een club. Het enige wat Lily hoefde te doen was klagen.’

Onder de oppervlakte kan de oplettende lezer een flinke dosis sarcasme waarnemen, die niet alleen Lily’s seksuele ervaringen maar ook haar zogenaamd filosofische uitspraken beheerst:

Heaven

‘Tegen haar klanten zei ze dat mensen alleen in het donker hun ware aard tonen. Als ze ’s nachts naast elkaar op een hotelkamer zaten, bij elkaar in bed lagen, fluisterde Lily in hun oor: ‘Pas dan durft de ziel zich te laten zien’. (…) ‘Vannacht laten wij zien wie we zijn.’ Meestal hupste de klant vrolijk achter haar aan. En stelde vervolgens voor om het anaal te doen. Of plasseks, wat SM misschien. Vond ze het anders leuk om een verkrachting na te doen?’

Dergelijke droge passages worden afgewisseld met buitengewoon flauwe maar desalniettemin niet altijd voorspelbare grappen (“Of ze de afgelopen drie maanden onveilige seks heeft gehad. Lily knikt. ‘Voor honderd euro extra wel.’”), totdat het tijd wordt voor serieuzere zaken: het bordeel waar Lily en Jasmin werken dreigt gesloten te worden omdat vrouwen er zogenaamd uitgebuit zouden worden. Deze verhaallijn biedt ruimte voor clichématige discussies over kwesties zoals het recht om over je eigen lichaam te bepalen, (al dan niet geheime) identiteiten en discriminatie. Lily houdt zich, zoals we van haar personage mogen verwachten, ver buiten alle discussie.

Jasmin wil daarentegen een grootschalige protestactie beginnen. Deze poging zou als kritiek op de eenzijdige kijk van de overheid op prostitutie gezien kunnen worden, ware het niet dat haar ambitieuze project een vruchteloze onderneming blijkt te zijn waarvan bij voorbaat al vaststond dat hij zou mislukken. Terwijl Jasmin vergeefs strijdt voor haar idealen, kijkt Lily thuis naar afleveringen van Dr. Phil:

‘Bij Dr. Phil is een jongen te gast die zijn zusje onzedelijk zou hebben betast. Het gebeurde tijdens een stoeipartij, zijn ouders vragen zich af of hij een sexual predator is. De jongen ontkent, maar om het zeker te weten wordt hij bij Dr. Phil aan een leugendetector gelegd. Zijn ouders willen gewoon weten waar ze aan toe zijn, huilen ze.’

Hoewel Donner zich in sommige fragmenten ook schuldig maakt aan het simplisme dat een doorsnee chicklit vaak verweten wordt, overstijgt zij met Lily dit genre door continu subtiel met de regels ervan te spelen. Ze rekent af met de illusie van een geëngageerde chicklit, juist door aan te tonen hoe bespottelijk een dergelijke onderneming is.


Eerder verschenen op Recensieweb


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur: