Veelbelovende debutant verliest de balans uit het oog
Het is verfrissend als een nieuwe thrillerschrijver eens uit een heel ander vaatje tapt. Dat doet Wouter Helders overtuigend, maar in zijn enthousiasme verliest hij gaandeweg de focus.
[Recensie] Debutant Wouter Helders schotelde in 2016 de lezers een thriller voor waar je als lezer graag voor gaat zitten. Een Nederlands mijnbouwbedrijf dat actief is in Afrika staat op het punt van instorten. De zoon van een van de oprichters moet het redden, maar zijn missie wordt gehinderd door tegenkrachten binnen het familiebedrijf.
Dit originele gegeven begint als in 1975 de oprichter van het mijnbouwbedrijf wordt vermoord in Congo, nadat hij door een vertrouweling in een hinderlaag is gelokt. Deze moord wordt gaandeweg ontrafeld en leidt tot tweespalt in de familie die eigenaar is van het mijnbouwbedrijf.
Dat is een origineel gegeven, net zoals de plaats van handeling origineel is. Het verhaal speelt zich niet alleen af in Nederland, maar ook in Congo, Rwanda en Namibië. Boeiend zijn ook de personages, zoals de strijdende zoon van de oprichter, en een Vlaamse journaliste die zich vastbijt in de zaak.
Helders – een militair journalist – wekte vorig jaar hoge verwachtingen als nieuwe thrillerschrijver in ons land. Een man in het wereldje van misdaadauteurs dat steeds vrouwelijker wordt. Helders won met Machtsstrijd de Hebban Debuutprijs.
Toch maakt hij de verwachtingen niet waar. De draad van het verhaal gaat al na zo’n vijftig pagina’s verloren in details waarvan de betekenis raadselachtig is. Zo gaat de hoofdpersoon in Zwitserland een weddenschap aan over een ski-afdaling, een wende die geen raakvlak heeft met het verhaal. Het wemelt van dit soort irrelevante uitstapjes die de vaart uit het verhaal halen. Om de verwarring nog groter te maken reizen de personages voortdurend heen en weer tussen Nederland en Afrika, alsof ze retourtjes Den Haag – Rotterdam nemen.
Geloofwaardigheid is een andere achilleshiel. Zo wordt een alcoholistische oud-medewerker van het mijnbouwbedrijf opgevoerd die een hutje bewoont in een sloppenwijk in Congo. Ondanks de deplorabele leefomgeving houdt hij er een indrukwekkend archief op na dat de tand des tijds prima heeft doorstaan en dat allerlei onthullingen biedt.
Nog een wenkbrauwenfronser: een van de vrouwelijks personages wordt door haar broer verslaafd gemaakt aan heroïne. Binnen de kortste keren kickt ze gelukkig ook weer af, zonder dat de harddrugs mentale of fysieke sporen nalaat. Nog eentje: Tigali, de hoofdstad van Rwanda wordt als een corrupte slum beschreven. In werkelijkheid is Rwanda een gedisciplineerde modelnatie met een redelijk efficiënt overheidsapparaat.
Irritant is dat de slechteriken stuk voor stuk zo rot zijn als een mispel. Geen greintje sympathie, de een is nog erger dan de ander. Boeiend is anders. Dan het plot: de hoofdpersoon ontpopt zich als de kwade genius die alle onheil zelf in gang heeft gezet om de macht in het bedrijf te grijpen. Aardig, zo’n plot waar alles omgekeerd blijkt te zijn aan de verwachtingen. Maar de auteur heeft er geen enkele aanwijzing voor gegeven. Geen puzzelstukjes die op hun plaats vallen.
Het verhaal dat zo fris begon loopt vast in bijzaken, de rode draad raakt verloren in de vele acties en de boeiende personages verliezen hun flair. Dat overkomt debutanten vaker, ze moeten nog veel leren. Dat Helders er toch een prijs mee won, zegt iets over het niveau van Nederland als thrillernatie.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
