Literaire herinneringen
[Recensie] Iedereen die ooit een cursus hedendaagse Nederlandse literatuur heeft gekregen, zal de naam van Ivo Michiels wel al eens gezien hebben onder het kopje ‘postmodern’. Hij verwierf grote erkenning met zijn Alfa-cyclus en ander experimenteel proza. De man overleed in 2013, maar niet zonder een laatste, ‘voorbarig postuum’ werk achter te laten: Maya Maya.
Het centrale personage is een schrijver die op zijn sterfbed ligt in een ziekenhuis. In het gezicht van de verpleegster ziet hij talloze vrouwelijke personages weerspiegeld. In zijn warrige gedachten en experimentele taal versmelt het beeld van deze vrouwen. Geen enkel personage is gedefinieerd, als een perpetuum mobile worden ze getransformeerd. Angel, Ashley, Alex, Amandine, … allemaal komen ze voort uit dezelfde fantasie. Onafgewerkte verhalen worden samengebracht in één polyfone compositie. Alleen het laatste deel van het boek, getiteld Iqaluit, biedt de lezer iets meer houvast. Een vaag telefoongesprek gesitueerd in een ‘woordland’ ergens tussen Amerika en Alaska/ Groenland/… geeft op een speelse manier de communicatie tussen een man en een vrouw (twee geliefden?) weer.
Toch doet dit boek vaak aan mooischrijverij denken. Michiels’ gegoochel met woorden mag dan wel experimenteel en bijzonder zijn, echt raken doet het ons niet. Toegegeven, het is wel eens wat anders dan een gewone roman met een vastomlijnd verhaal. Het is zoals elke vleeseter ook wel eens iets vegetarisch lust. Of we daarom ook radicaal onze leessmaak zullen omgooien, is een andere zaak.
Desalniettemin is dit proza zeker enkele sterren waard. Niet alleen omdat Michiels tot de Nederlandstalige canon behoort, maar ook omdat hij speelt met literaire conventies en genres. Hoewel de woorden soms voor je ogen dansen, kan een goede lezer toch de warmte ervan voelen. Misschien is dit boek wel geschikt als experimenteel valentijnscadeau voor een literaire veelproever.
—
Eerder verschenen op Cutting Edge
