Een geniale schilder, heus.
Heerlijk. Eindelijk weer eens een boek om lekker om te lachen. In Miskend talent, zijn debuutroman, beschrijft Victor Meijer de ervaringen van Manolo Gonzales, tevens de ikfiguur van het boek. Hij is leerling aan de kunstacademie en natuurlijk het genie waar de titel op doelt – hij schildert immers alleen maar meesterwerken (dat je het maar even weet). In de openingsscène wordt hem door zijn leraren sterk aangeraden wat anders te gaan doen, zoiets als striptekenen. Ze zijn niet overtuigd van zijn talent. Verbolgen stopt Manolo met de opleiding. Wat volgt is het verhaal van de opgekropte woede om deze afwijzing, sneue liefdes, het verraad van vrienden, hoerenbezoek en de minachting voor zijn gescheiden ouders.
Manolo maakt ruzie met zo’n beetje iedereen. Het duurt dan ook niet lang of hij wordt door zijn hospita zijn kamer uitgezet. Bij zijn vader, zijn volgende onderkomen, herhaalt zich deze geschiedenis en uiteindelijk kan hij alleen nog terecht bij zijn depressieve moeder in Barcelona. Tussendoor probeert hij met sullige baantjes wat geld te verdienen. Erg succesvol is hij daarin niet. Hij sukkelt ook nog in de liefde, meisjes blijven onbereikbaar ver, en als hij er eentje weet te benaderen wil die alleen maar maatjes met hem zijn. Als wraakneming stapt hij voor haar ogen een peeskamertje in. Kortom: de hele wereld is tegen Manolo, en Manolo is tegen hen.
Dat hij verkrampt is niet zo gek. Hij is obsessief bezig met de mislukking op de kunstacademie. In flashbacks vertelt hij hoe hij is ontspoord. Vooral zijn breuk met die ene leraar, Gruis, zit hem dwars. Aanvankelijk droeg Gruis hem op handen en bood hij hem zelfs aan om samen te werken. Manolo moest zich dan wel even zijn stijl aanmeten. En juist daar was hij te trots voor, hij weigert zich aan te sluiten bij de hielenlikkers die Gruis volgen. Manolo heeft verdorie zijn eigen stijl en hij laat niet na dat regelmatig te benadrukken, bijvoorbeeld in Barcelona:
‘Nee, dan Picasso. Die was geen gekooid vogeltje. Die kon aan elke bevlieging toegeven, en altijd met succes. Ik bezocht het Picasso-museum om bevestigd te zien wat ik al wist, en het was echt niet slecht wat het Spaanse Repelsteeltje bij elkaar had gekliederd. Maar ik schilderde beter.’
Het ontbreekt Manolo duidelijk niet aan zelfvertrouwen.
Zo bezien is Manolo’s leven een drama, maar Meijer beschrijft het met een kwinkslag. De scènes worden met ironie verbeeld en soms fors aangezet, maar steeds net niet over de top. Manolo schmiert door het verhaal. Dat geeft het een aangename lichtheid. Meijer heeft oog voor detail.
’Ik keek naar de spreeuwen die zich […] patat lieten voeren. Ik vond ze dapper. Ik had respect voor ze. Gevleugelde lefgozers, dacht ik. Als ik doodga wil in reïncarneren als een brutale spreeuw. Maar zover was het nog niet. Ik had misschien wel zestig jaar voor de boeg.’
En er zitten er een aantal geestige taferelen en dialogen in het boek.
‘- Ik ben moe.
– Van de reis?
– Ja
– Hoe ben je gekomen? Met de bus? Met de trein?
– Met moeite.’
Miskend Talent is een lekker leesboek, de scènes volgen elkaar in flink tempo op, maar niet te snel, de humor brengt vaart in het boek, zonder te struikelen over lolligheden. En Manolo wordt een sympathieke schlemiel. Diepgang? Neuh, niet echt. Uitwerking van karakters? Ook niet. Levensvragen? Mwah. Of toch? Aan het eind neemt het verhaal een wending die mij met vragen achterliet. In Barcelona gaat hij op stap met de broer van zijn moeder, ome Diego. Die wijst hem op zijn eigen falen en laat hem duidelijk zien wat voor slapjanus hij zelf eigenlijk is. En dan blijkt de geschiedenis met Gruis toch net iets anders dan gedacht. Is Manolo nou wel een loser, of juist niet? Of toch weer wel – de ontknoping is raadselachtig.
Eigenlijk is het wel zo prettig dat er vragen overblijven. Ineens blijkt er een diepere laag onder het verhaal te zitten. Meijer heeft me te pakken, het is niet alleen maar lachen geblazen. Daarom is Miskend Talent naast een vermakelijk, ook een intrigerend boek dat uitstijgt boven het niveau van een dolkomische klucht.
