Eerbetoon aan de dappere vrouwen uit het verzet
[Recensie] Catherine Dior – Miss Dior – werd in 1917 geboren, als de jongste van vijf kinderen. Haar oudere broer Christian zou een bekende mode-ontwerper worden, maar de geschiedenis van zijn jongste zus is minstens zo opmerkelijk. De familie Dior woonde in Normandie en vader beheerde een kunstmestfabriek. Moeder was dol op tuinieren, een liefde die ze aan haar kinderen wist door te geven.
Helaas waren er ook grote tragedies in de familie. Oudste broer Raymond was getraumatiseerd uit de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog gekomen, broer Bernard kwam in een inrichting terecht nadat hij schizofreen werd en begin jaren ’30 overleed moeder Madeleine na een kleine operatie. Bovendien verloor de familie al het geld en de fabriek in de economische crisis van de jaren ’30. Het huis in Normandië werd verkocht en vader Maurice kocht een kleine boerderij in de Provence, zonder enige luxe of voorzieningen. Een boerderij die later nog belangrijk zou worden, maar op dat moment alleen een noodoplossing was.
Christian had al geprobeerd om een zaak op te zetten in Parijs, maar dit was mislukt. Hij wist langzamerhand een bestaan op te bouwen als freelance modeontwerper en nodigde zijn zusje uit om bij hem te komen wonen in Parijs. Het leek erop dat Christian en Catherine het goed hadden in Parijs, en genoten van alles wat de grote stad te bieden had. Maar helaas gooide de geschiedenis roet in het eten en de Tweede Wereldoorlog brak uit.
Parijs was bezet, net als de rest van het noorden van Frankrijk, maar het zuidelijke deel onder leiding van generaal Pétain was niet bezet en Vichy-Frankrijk werkte mee met de Duitsers.
Catherine was in de Provence en ontmoette hier Hervé de Charbonneries, die de liefde van haar leven zou zijn. Hervé was getrouwd op dat moment en was betrokken bij een verzetsorganisatie F2. Dankzij hem kwam Catherine hier ook bij en vanaf dat moment voerde ze gevaarlijke missies uit om informatie te verzamelen over de Duitsers en wat zij aan het doen waren en dit te verbergen voor de gestapo.
In de eerste instantie opereerde Catherine in het zuiden van Frankrijk, maar op een gegeven moment werkte ze ook vanuit het appartement van Christian in Parijs. Helaas waren de nazi’s in F2 geïnfiltreerd en werden veel agenten van de groep verraden en opgepakt. Zo ook Catherine. Zij werd gemarteld en verhoord en kreeg dusdanig veel te verduren dat ze tot haar dood onder de gevolgen te lijden had.
Zij en een grote groep andere Franse verzetsstrijdsters werden vervolgens naar het concentratiekamp Ravensbrück gestuurd. In dit kamp, speciaal voor vrouwen, waren de omstandigheden verschrikkelijk. Oorspronkelijk was het gebouwd voor 3000 gevangenen, maar er zaten er zo’n 40.000. Er was bijna geen voedsel, de hygiënische omstandigheden waren beroerd, er werden medische experimenten uitgevoerd en de vrouwen moesten dwangarbeid verrichten. Catherine heeft dit maar net overleefd, maar vele van haar medegevangenen overleden voor de bevrijding kwam.
Na de oorlog sprak ze bijna nooit over haar ervaringen, en ook nooit over haar heldendaden. Ze weigerde wel Duitse producten te kopen en wilde niets met Duitsland te maken hebben, maar ze steunde toch haar broer Christian die probeerde om na de oorlog de goede betrekkingen in Europa te bevorderen door ook naar Duitsland te reizen.
In 1947 kwam namelijk Christian Dior met zijn eigen modehuis en zijn eerste eigen collectie. Deze New Look zoals die werd genoemd, was een sensatie over de hele wereld. Weg waren de zakelijke mantelpakken, de rokken en jurken die met zo min mogelijk stof gemaakt moesten worden, hier was een collectie vol elegantie en een overdaad aan stof. De oorlog kon niet verder weg lijken en de naam van Dior was gevestigd.
Catherine had weinig te maken met de collecties van haar broer, maar toch speelde ze een rol. Christian ontwierp namelijk ook een parfum dat bij die eerste collectie hoorde en noemde dit Miss Dior, als eerbetoon aan Catherine. De rozen die werden gebruikt in dit parfum, waren afkomstig uit de Provence. In elke collectie zaten ook kleine aanwijzingen naar Catherine, bijvoorbeeld in de namen van sommige japonnen.
Na de dood van Christian zou Catherine zijn nalatenschap beheren en tot haar dood in de boerderij in de Provence blijven wonen (waar ondertussen wel goed sanitair en electriciteit waren aangelegd), eerst samen met Hervé en na zijn dood alleen tot ze zelf overleed in 2006.
Justine Picardie was hoofdredacteur van Harper’s bazaar en heeft meerdere boeken geschreven. Miss Dior is een biografie van Catherine, maar is tegelijkertijd ook een geschiedenis van Frankrijk tijdens de oorlog en een eerbetoon aan de dappere vrouwen uit het verzet en de vrouwen die een hel als Ravensbrück hebben doorgemaakt. Mooi ook hoe Justine Picardie af en toe ook zelf even naar voren stapt op de bladzijdes, om aan te geven hoe ze iets heeft beleefd of waar ze haar onderzoek op dat moment doet.
Over Catherine is niet heel veel bekend omdat ze zo bescheiden was en niet op de voorgrond wilde treden. Dankzij haar beroemde broer is ze niet helemaal in de vergetelheid geraakt, zoals zoveel anderen waarschijnlijk wel zijn vergeten. Ik vond Miss Dior zeer interessant, het vertelde me veel nieuws en het levensverhaal van Catherine bleef me boeien. Ik heb het dan ook in één ruk uitgelezen en genoten van de vele foto’s door het hele boek heen die een heel goed beeld geven van Catherine en haar leven.
–
Eerder verschenen op Bettina Schrijft
