Overtuigend verhaal over een dorpsgemeenschap
[Recensie] In 1986 verscheen Mohawk, het debuut van de Amerikaanse auteur Richard Russo (1949). Nu zo’n 34 jaar later verschijnt dan eindelijk de Nederlandse vertaling.
Mohawk gaat over een aantal bewoners uit een voorstadje van New York, Mohawk. Centraal in het boek staat de lunchroom van Harry Saunders alwaar het verhaal begint en eindigt. Naast Harry Saunders maakt de lezer in Mohawk kennis met een aantal andere bewoners, zoals de familie Grouse, de familie Wood, Dallas en Randall Younger en de familie Gaffney. Ogenschijnlijk gewone burgers, maar in Mohawk legt Russo hun zwakheden en tragedies bloot met als achtergrond het fictieve stadje Mohawk.
Van oudsher stond Mohawk bekend om zijn leerlooierij. Wanneer het verhaal begint, in 1967, is er nauwelijks nog wat over van de ooit zo levendige stad. Wat rest is een vervuilde rivier en opvallend veel long- en kankerpatiënten.
De 35-jarige Anne Grouse woont samen met haar zoon Randall bij haar ouders in. Alhoewel Anne en haar moeder om elkaar geven, hebben ze nog nooit gezegd dat ze van elkaar houden. Voor mevrouw Grouse is het vervullen van de moederrol geen vanzelfsprekendheid. Ook nu Anne ouder is en zelf een tienerzoon heeft, is de relatie tussen moeder en dochter nog steeds als ingewikkeld te bestempelen. Desondanks schikt Anne zich in haar rol van goede dochter, zeker nu de gezondheid van haar vader Mather Grouse ernstig te wensen overlaat.
De dorpsgek van het stadje is Wild Bill. Dagelijks bezoekt hij de lunchroom van Harry in de hoop dat hij daar wat te eten krijgt. Alhoewel zijn familie, zijn broer agent Gaffney en zijn vader Rory Gaffney ook in Mohawk wonen, kijken zij nauwelijks naar de jongen om. Alleen Harry trekt zich het lot van Wild Bill aan.
Het stadje Mohawk kent twee soorten bewoners: zij die niet kunnen wachten om de stad de rug toe te keren en zij die er zijn geboren en er hun laatste adem willen uitblazen. Zo iemand is Dallas Younger, de ex-man van Anne en de vader van Randall. Russo typeert hem als een losbandige man die het nooit gelukt is zijn leven op orde te krijgen, maar daar totaal niet mee lijkt te zitten. Hij is één van de weinigen in Mohawk die tevreden is met het leven dat hij leidt.
Mohawk beslaat twee delen. Het eerste deel speelt zich af in 1967. In het tweede deel dat, hoe kan het ook anders, begint in de Mohawk Grill, zijn we vijf jaar verder en is de Vietnamoorlog nog steeds in volle gang. Ondanks dat gaat het leven in Mohawk gewoon verder.
Dat Mohawk enigszins autobiografisch van aard is blijkt uit het feit dat Russo zijn jeugd heeft doorgebracht in Gloversville, een stadje in de staat New York dat ooit zelf het centrum was van de Amerikaanse handschoenen industrie. Net als in Mohawk zorgde de achteruitgang van de handschoenenindustrie er ook in Gloversville voor dat de stad er financieel op achteruit ging. Zowel winkels als huizen kwamen leeg te staan doordat de bewoners hun heil elders gingen zoeken.
Mohawk is een overtuigend verhaal over een kleine gemeenschap in een eens zo voortvarend stadje dat langzamerhand aan het aftakelen is. Ondanks de droefheid die daaraan kleeft is Mohawk een bijzonder sterke roman met goed uitgewerkte karakters. Heel mooi.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub Van Alles
