Geslaagd boek, maar niet de hooggeprezen roman
[Recensie] Roderik Six (1979) is een Vlaamse schrijver en journalist. Zijn romans – De vreemdeling van Albert Camus, las ik in de bespreking van Christiaan Weijts voor De Groene Amsterdammer. De eerste zin van De Vreemdeling, in vertaling Adriaan Morriën luidt:
“Vandaag is moeder gestorven. Of misschien gisteren, ik weet het niet. Ik ontving een telegram uit het gesticht: ‘Moeder overleden. Morgen begrafenis. Met leedwezen’. Daar is niets uit op te maken. Misschien was het gisteren.”
In het hele boek zijn overeenkomsten met en verwijzingen naar Camus te vinden. Ik kan hier beter niet te veel over uitweiden, want dan geef ik de verrassende wending in de tweede helft van Six’ boek weg.
De treurende man gaat helemaal op in zijn verdriet. Hij rookt en drinkt aan een stuk door. Hij maakt niet meer schoon, gaat niet meer onder de douche en vervuilt. De deur houdt hij gesloten en telefoontjes beantwoordt hij niet. Hij lijkt onverschillig, de wereld gaat langs hem heen. De man wil zich van alles ontdoen, van zijn verleden en van alles wat aan zijn vrouw herinnert. Haar kleding verbrandt hij, zijn ring gaat mee in het graf. Bij iedere beslissing om af te rekenen met het verleden zegt hij: “En dat is dat.” In een volgende fase van droefheid valt hij terug op regelmaat. Hij stopt met zich te verdoven en ruimt zijn huis op. Zijn regelmaat krijgt dwangmatige trekken. Halverwege het boek gaat zijn leed een nieuwe fase in en krijgt het verhaal een nieuwe wending.
Six beschrijft de situatie van de man heel intens. Toch blijft het verhaal afstandelijk. Zijn beschrijving is weinig invoelend, misschien omdat de hoofdpersoon juist heel afstandelijk en koud reageert op zijn omgeving. Zijn verdriet uit de man vooral door afstand te nemen van de wereld om hem heen. Hij keert zich naar binnen toe. Je kunt hierdoor zijn verdriet niet echt meebeleven. Daarin is het boek heel anders van toon dan bijvoorbeeld Contrapunt van Anna Enquist. Het taalgebruik van Six is af en toe hoogdravend en hij gebruikt iets te veel clichés naar mijn smaak, twee voorbeelden: “Langzaam vult het huis zich met stilte. Onuitgesproken woorden stapelen zich als zwijggas op tegen de plafonds – op een dag zal het de vloer bereiken. Kun je stikken in stilte?” en de dooddoener: “Leven is elke dag een beetje sterven…” Monster is een geslaagd boek, maar niet de hooggeprezen roman, zoals voorgesteld door verschillende critici.
—
Eerder verschenen op Uitgelezen Boeken
